Η ΣΦΡΑΓΙΔΑ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

  Δεν ανήκω στο φανατικό αναγνωστικό κοινό της συγγραφέως Λένας Μαντά. Όχι,για λόγους δήθεν σνομπισμού,ή,οτιδήποτε άλλο,μα επειδή δεν έτυχε. Θα μπορούσα,λοιπόν,να με χαρακτηρίσω ως μία ''περιστασιακή'' της αναγνώστρια που όσες φορές έχουν φτάσει στα χέρια μου βιβλία της,τα έχω διαβάσει με μεγάλη όρεξη καί έχω περάσει καλά μαζί τους. Διότι για μένα εκεί έγκειται η ουσία της φιλαναγνωσίας. Όταν έλαβα από τις εκδόσεις Ψυχογιός (τους οποίους ευχαριστώ πολύ καί πάλι) το νέο κοινωνικό της μυθιστόρημα,με τίτλο ''Η σφραγίδα'',ανυπομονούσα για το πότε θα έρθει η σειρά του να το διαβάσω. Κι αν έχω αντιληφθεί σωστά,η συγγραφέας σχεδόν πάντα στον τίτλο καί στην εικόνα του εξωφύλλου του εκάστοτε έργου της δεν κάνει μία τυχαία επιλογή. Μας αποκαλύπτει κάποιο σημαντικό στοιχείο για την υπόθεση καί χαράσσει την διαδρομή που θα ακολουθήσουμε από την αρχή έως καί το τέλος. Άραγε,η συγγραφέας είχε κάτι τέτοιο κατά νου καί για το παρόν έργο; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα ερχόταν μέσα από την ιστορία του βιβλίου. Καλύτερα,όμως,να τα πιάσω από την αρχή.

   Τίτλος: Η σφραγίδα 

Πιθανότατα να σας ακουστεί παράξενο αυτό που θα πω,αλλά η πρώτη μου σκέψη πήγε ενάντια σε ό,τι έχουμε κατά νου στην χρησιμότητα καί τον ορισμό της λέξης ''σφραγίδα'' όσον αφορά διάφορα έγγραφα,ή,λοιπά χαρτιά που υπογράφουμε στην καθημερινότητά μας είτε σε κάποια υπηρεσία δημοσίου καί ιδιωτικού συμφέροντος,είτε στην εργασία μας. Για κάποιον λόγο,που ούτε εγώ ακόμη μπορώ να προσδιορίσω,αυτή η σφραγίδα μου θύμισε τον τρόπο που σημάδευαν τους Εβραίους κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου,μα καί τα ζώα που προορίζονται προς σφαγή. Σαν με αυτό το αποτύπωμα της σφραγίδας να χάνει ένας άνθρωπος,ή,ζώο την ταυτότητά του. Σαν να γίνεται ένα άψυχο αντικείμενο προς ''κατανάλωση'' καί εκμετάλλευση από τρίτους. Σαν να σβήνουν όλα τα όνειρα καί οι επιθυμίες. Σαν να καταλύεται κάθε δικαίωμα ελευθερίας σε όλα τα επίπεδα. Σαν να ασκεί κάποιος/α άλλος/η εξουσία πάνω του/της. Προσέξτε! Αυτή είναι η δική μου προσωπική άποψη στο πρώτο άκουσμα του τίτλου καί την μοιράζομαι μαζί σας. Άν θα ταίριαζε κατά κάποιον τρόπο,ή,όχι με την υπόθεση,θα το ανακάλυπτα διαβάζοντας το βιβλίο.

   "Οδός Ισαύρων… Εκεί αρχίζει τη ζωή της η Φρειδερίκη Ρένεση· κόρη του Βασίλη και της Λουίζας, αδελφή του Φώτη. Οδός Ασκληπιού… Στο παλιό αρχοντικό ζει ο μοναδικός άνθρωπος που γνωρίζει το σκοτεινό παρελθόν του Βασίλη Ρένεση, πριν μάθει το αποτρόπαιο παρόν του. Το κουβάρι αρχίζει να ξετυλίγεται· από την οδό Ισαύρων, που κρύβει τόση βία, κυλάει ανάμεσα στα στενά της Τρούμπας, γυρίζει πίσω στην Κατοχή και σταματάει στη Χούντα…  Στο κατώφλι του Αναμορφωτηρίου Θηλέων… Εκεί όπου έγινε το μεγάλο κακό… Τη χρονική στιγμή όπου άλλαξε το παρόν και το μέλλον. Πίσω από τους ψηλούς τοίχους του, μπήκαν τα θεμέλια για να πληρώσουν οι ένοχοι. Μόνο που ο δρόμος είναι μακρύς, το αίμα ρέει και τα σημάδια πονούν…" (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Η συγγραφέας αυτήν την φορά μας πιάνει από το χέρι καί μας οδηγεί πίσω στο παρελθόν. Ένα παρελθόν οι συνέπειες του οποίου είναι φανερές έως καί σήμερα καί μας ταλανίζουν ως έναν βαθμό σχεδόν καθημερινά. Ένα βιβλίο αλλιώτικο απ΄όσα άλλα δικά της έχω διαβάσει. Ένα βιβλίο καλογραμμένο από την χαρακτηριστική της πένα καί με την πρέπουσα δόση αληφοθάνειας που δεν ωραιοποιεί καταστάσεις,δεν αμβλύνει αντιθέσεις,μα μιλάει για όλα όσα πλήγωναν κι όπως φαίνεται εξακολουθούν να το κάνουν. Όχι,δεν είναι ακόμη ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που θίγει απλά ζητήματα της καθημερινότητας μας. Η συγγραφέας δεν θα διστάσει να σπάσει το ''απόστημα'' που λέγεται πατριαρχία καί να χυθεί έξω όλο αυτό το πύον που έχει μαζευτεί καί πληγώνει. Παράλληλα,θα αναφερθεί στην ενδοοικογενειακή βία,στην θέση της γυναίκας καί τα ''πρέπει'' της τότε εποχής,στον τότε συντηρητισμό που διατηρούσε ακμαίες τέτοιες πεποιθήσεις,στον φόβο,μα κυρίως στην εσκεμμένη συγκάληψη της σαπίλας της ψυχής πολλών ανθρώπων που τάχα μου έφεραν τον τίτλο των ευυπόληπτων πολιτών καί οικογενειαρχών καί στην πραγματικότητα ήταν ό,τι πιο διεστραμμένο καί σκληρό υπήρχε. Σαν άλλα ανθρωπόμορφα τέρατα θα μπορούσα να τους χαρακτηρίσω.

   Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου ένιωθα πως θα είχα πάρα πολλά να σας πω,μα τελικά είδα πως δεν θα ήταν σωστό από μεριάς μου. Θα πρέπει να σας προτρέψω/συμβουλεύσω να πράξετε όπως έκανα κι εγώ. Άφησα στο βιβλίο καί πιο συγκεκριμένα στα πρόσωπα που υπάρχουν μέσα σε αυτό να μου αφηγηθούν τα πάντα. Άλλωστε,μιλάμε για τόσο άρτια δομημένους χαρακτήρες που θα έχετε την αίσθηση πως τους/τις αντικρίζετε μπροστά σας. Έτσι καί τα λεγόμενα,οι σκέψεις,οι επιθυμίες καί οι πράξεις τους αποκτούν άλλη αξία καί σημασία. Πρόσωπα που θα σας γεννήσουν ποικίλα κι έντονα συναισθήματα καί θα τα θυμάστε για πολύ καιρό. Ένα βιβλίο που έπρεπε να γραφτεί για να ειπωθούν πολλά που έμεναν στο σκοτάδι για χρόνια καί μας παραπλανούσαν... Ένα βιβλίο που διαβάζεται με μία ανάσα. Ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ καί σας προτρέπω να το διαβάσετε κι εσείς.

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ