Συνέντευξη με τον συγγραφέα κύριο Δημήτριο Δακρότση

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη μου παραχώρησε για το blog ο συγγραφέας καί Διδάκτωρ Φιλοσοφίας κύριος Δημήτριος Δακρότσης. Τον ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο του καί τις απαντήσεις του. Το βιβλίο του "Το Ηθικό-Αισθητικό ως οργανική και διαλεκτική σχέση: Το παράδειγμα του Βυζαντίου" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής. Μπορείτε να το προμηθευτείτε είτε από το επίσημο site του εκδοτικού,είτε από κάποιο βιβλιοπωλείο.

                                   Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΥΡΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΑΚΡΟΤΣΗΣ

                                                  Πάμε να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή;

Δ.Δ. Η αλήθεια είναι ότι η έκφραση διαμέσου της γραφής ήταν αγαπημένη μου δραστηριότητα ήδη από τα πρώτα εφηβικά μου χρόνια. Το πρώτο κειμενάκι που συνέταξα σε ηλικία δεκατριών ετών, παρ' όλη την απλότητα και την συντακτική επιπολαιότητά του, κρίθηκε άξιο προς δημοσίευση από το Περιοδικό "Επιλογές" (συνέχεια της Ελληνικής έκδοσης του Περιοδικού Επιλογές από το Readers Digest), τo 1985. Γενικότερα υπήρξε μία ροπή εκ μέρους προς την συγγραφή, στην αρχή περισσότερο δημοσιογραφική, η οποία εξελίχθηκε σταδιακά σε δοκιμιακή. 

EΡΩΤΗΣΗ 2: Ποιά η πηγή έμπνευσης του βιβλίου σας ''Το Ηθικό-Αισθητικό ως οργανική και διαλεκτική σχέση: Το παράδειγμα του Βυζαντίου'';

Δ.Δ. Η Αισθητική Φιλοσοφία καλύπτει το 80% του ερευνητικού μου ενδιαφέροντος. Το υπόλοιπο 20% αποτελείται από συσχετισμένες προς αυτή, γνώσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες για να εμβάλλουν στην σκέψη και να στηρίξουν μία ολοκληρωμένη επιχειρηματολογία. Βλέπετε, η Φιλοσοφία δεν είναι αυτόνομη: δεν μπορείς να εμβαθύνεις στην αισθητική, εάν δεν γνωρίζεις λογική, ηθική και -φυσικά- ιστορία. Τι εννοώ γνώσεις εμβάθυνσης; Δεδομένου ότι δεν είμαστε ζωντανές εγκυκλοπαίδειες, ό,τι έχει σημασία είναι κατ' αρχήν, η έμπνευση και η συνθετική σκέψη: η έμπνευση προσφέρει την ιδέα, ενώ η συνθετική σκέψη ανοίγει τους γνωστικούς ορίζοντες προς την ανάδειξή της. Το ζήτημα λοιπόν είναι να υπάρχουν γνώσεις, όχι σφαιρικές, αλλά ουσίας, τις λεπτομέρειες των οποίων θα πρέπει να γνωρίζεις που θα αναζητήσεις: η γνώση του σημείου αναζήτησης, της πηγής, συχνά είναι σημαντικότερη από την γνώση του αντικειμένου, δεδομένου ότι η μνήμη μας δεν αρκεί για να αποθηκεύσει τις απαραίτητες λεπτομέρειες και να τις ανασύρει στην κατάλληλη στιγμή. Άλλωστε η έρευνα προχωρά και η πεπερασμένη γνώση μας, κατά κανόνα, χρειάζεται ανανέωση. Μία καλή χρήση του συνδυασμού έμπνευση-συνθετική σκέψη (χρειάζεται επίπονη εκπαίδευση επάνω σε αυτό και γερά νεύρα προκειμένου να αναχαιτίζονται οι αποτυχίες των πρώτων βημάτων) οδηγεί στην πολυτιμότερη κατάκτηση για έναν ερευνητή: την δημιουργική σκέψη. Για να επανέλθω στο ερώτημά σας, πηγή έμπνευσης του συγκεκριμένου πονήματος υπήρξε συνδυασμός μεταξύ φιλοσοφικών, ιστορικών και πολιτισμικών συνιστωσών. Το Βυζάντιο υπήρξε πόλος έλξης πολυάριθμων πολιτισμών, διαφορετικών πολιτισμικών επιρροών και στάσεων ζωής, οι οποίες, όπως διατυπώνω στο βιβλίο, είχαν ως επίκεντρο την Ελληνική Φιλοσοφία. Πρόκειται για αλήθεια, η οποία έχει λεχθεί στο παρελθόν από ερευνητές περισσότερο γνωστούς και καταξιωμένους από εμένα. Από εκεί και έπειτα, πήρα την πρωτοβουλία να αναπτύξω αυτές τις αλήθειες σύμφωνα με το πρίσμα τις αισθητικής ανάλυσης. Νομίζω ότι το πέτυχα σε μεγάλο βαθμό.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Από το βιογραφικό σας μαθαίνουμε ότι είστε Διδάκτωρ Φιλοσοφίας στο Εθνικό καί Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πόσο σας βοήθησε στην συγγραφή αυτού του δοκιμίου;

Δ.Δ. Η διδακτορική έρευνά μου επάνω στην Αισθητική Φιλοσοφία υπήρξε από την μία η αρχή, από την άλλη το τέλος μίας δημιουργικής περιόδου. Αρχή για ευνόητους λόγους, δεδομένου ότι με την έκδοσή της μπορώ να πω ότι αναγνωρίστηκα ως φιλοσοφικός ερευνητής επάνω σε ένα σχεδόν άγνωστο για τα ελληνικά δεδομένα αντικείμενο: την φιλοσοφία του Benedetto Croce, και τέλος μιας περιόδου  αναζήτησης τομέα φιλοσοφικού ενδιαφέροντος. Ξέρετε, είναι εξαιρετικά επίπονο να έχεις εμπνεύσεις, σκέψεις για σύνθεση και να μην έχεις εκείνο το φιλοσοφικό κέντρο βάρους προκειμένου να μετασχηματίσεις όλα αυτά σε δημιουργία. Η αναζήτηση δημιουργικού ενδιαφέροντος, για εμένα, έχει ολοκληρωθεί και είναι η Αισθητική Φιλοσοφία. Επομένως η διδακτορική έρευνα, εκτός από διδακτική -για την ακρίβεια, ένας διδακτικός στόχος της είναι και αυτός- αποτελεί κορύφωση μιας επιστημονικής πορείας, η οποία χαρακτηρίζει έναν επιστήμονα. Αμέσως μετά την διδακτορική διατριβή (Benedetto Croce: από την αισθητική εποπτεία στην άμεση έκφραση του πραγματικού, Εκδόσεις Όστρια, Θεσσαλονίκη, 2015) ακολούθησε και ένα δεύτερο έργο με τίτλο Η Βούληση της γνώσης και της πράξης (Εκδόσεις Όστρια, Αθήνα 2015), το οποίο μάλιστα θα επανεκδοθεί επικεντρωμένο σε κάποια καίρια σημεία που έχουν θιγεί, είναι εξαιρετικά ουσιώδη και μπορούν να αναλυθούν σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος. Όχι, δεν ήταν πρόχειρη δουλειά, αλλά κάτι σαν "επακόλουθο" της αρχικής μου έρευνας. Τώρα, με μία ματιά μακρινή σε χρόνο, επομένως και πιο απελευθερωμένη από το βάρος των αρχικών συμπερασμάτων, βλέπω ότι ο συγκεκριμένος τίτλος μπορεί να οδηγηθεί σε μεγαλύτερες συνθέσεις και επομένως σε νέα δημιουργία. Δεν είναι λοιπόν μόνο το πρώτο έργο, αλλά και το δεύτερο μία ουσιαστική εξέλιξη που οδήγησαν στην συγγραφή της τελευταίας μας μελέτης, η οποία μάλιστα αξίζει να αναφέρω ότι αποτελεί μεταδιδακτορική έρευνα.   

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Γιατί αποφασίσατε να γράψετε το εν λόγω δοκίμιο;

Δ.Δ. Αισθάνομαι ότι αποτελεί οργανική συνέχεια με τα προηγούμενα και συνδετικό ιστό για τα επόμενα έργα μου. Όπως είπα και πριν, το Βυζάντιο υπήρξε σημείο συνάντησης πολλών πολιτισμών, νοοτροπιών, φιλοσοφιών, υπό το περιβάλλον της θρησκείας του Ιησού Χριστού. Η Ελληνική Φιλοσοφία προσέφερε στους Πατέρες το πνευματικό υλικό προκειμένου να μετουσιώσουν τα Χριστιανικά διδάγματα σε ηθικές θεωρίες. Ας μην ξεχνούμε ότι η Ελληνική Αρχαιότητα συνέπεσε χρονικά με τους πρώτους Βυζαντινούς αιώνες, υπήρξε επομένως άμεσα συνδεδεμένη με τον Βυζαντινό πολιτισμό. Πότε συνέβη αυτό; Σε συνέχεια μίας περιόδου, η οποία δίκαια μπορεί να χαρακτηριστεί περίοδος ακμής του Ελληνικού πνεύματος: την Ελληνιστική. Στόχος μου στο βιβλίο αυτό είναι η μελέτη του τρόπου μεταφοράς προτύπων, γνώσεων, ηθικών αξιών, ιδεών, κοσμοθεωριών από την Αρχαία περίοδο της Ελληνικής ιστορίας και παράδοσης, στο Βυζάντιο, με καίριο σημείο την Αισθητική και αντίστροφα: η εξέταση της επίδρασης της Αισθητικής του Βυζαντίου, διαμέσου της θρησκείας του Χριστιανισμού, στα ανεξίτηλα πρότυπα της Αρχαίας μας Φιλοσοφίας.     

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Τί επιθυμείτε να αποκομήσει το αναγνωστικό κοινό μέσα από το βιβλίο σας ''Το Ηθικό-Αισθητικό ως οργανική και διαλεκτική σχέση: Το παράδειγμα του Βυζαντίου'';

Δ.Δ. Μέσα από την πολυπολιτισμική ποικιλία, επιθυμώ να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους υπάρχει διαφοροποιημένη αντίληψη της Φιλοσοφίας της Ελληνικής Αρχαιότητας σε Ανατολή και Δύση: στην Ανατολή, η επίδραση της φιλοσοφίας μεταφέρεται σε εμάς ως παράδοση, ενώ στην Δύση, ως μέσον επίτευξης επιστημονικών και λογικών διεκδικήσεων. Ωστόσο, πέραν της μεθόδου, οι Έλληνες Φιλόσοφοι δίδαξαν επιπλέον κάποιες διαχρονικές αξίες, όπως την αρετή, το μέτρο και κυρίως την αλληλεγγύη, με έναν τρόπου που ο Χριστιανισμός στην συνέχεια, διατύπωσε ως οικουμενική Αγάπη. Αυτό είναι το συναισθηματικό, ας μου επιτραπεί, νόημα, της εργασίας. Από επιστημονικής άποψης, το Ηθικο-αισθητικό ως οργανική και διαλεκτική σχέση: το παράδειγμα του Βυζαντίου, μπορεί να διαφωτίσει το απλό κοινό και τον ερευνητή σχετικά με τις αρχές της φιλοσοφίας και την μεθοδική ανάλυσή των. Ναι, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι επιπλέον των παραπάνω και ένα βιβλίο-βοήθημα επιστημονικής βιβλιογραφίας.  

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Υπήρξε στιγμή που να σκεφτήκατε ότι το έργο σας μπορεί να μην γίνει αγαπητό;

Δ.Δ. Κοιτάξτε: το είδος του βιβλίου, εκ των προτέρων, δεν προσφέρει την πολυτέλεια του "βιβλίου της παρέας", με την έννοια της ενατένισης ή της "χαλάρωσης". Δεν είναι μυθιστόρημα, αλλά φιλοσοφία, δηλαδή θα πρέπει κανείς να αφιερώσει διάθεση, διασκεπτικά και ψυχολογικά αποθέματα, προκειμένου να κατανοήσει σε βάθος την ουσία κάποιων νοημάτων. Στη βάση αυτή, ο συγκεκριμένος τίτλος δεν κρίνεται με το επίθετο αγαπητός-μη αγαπητός, αλλά κυρίως με τα επίθετα χρήσιμος-μη χρήσιμος, επαρκής-μη επαρκής, κλπ. Ωστόσο εάν με ρωτάτε εάν ο τρόπος παρουσίασης του περιεχομένου μπορεί να καταστήσει την ανάγνωση σαφή και εύληπτη από οποιοδήποτε αναγνώστη, ανεξαρτήτως κατάρτισης, αλλά με ενδιαφέρον για την σοβαρή ανάλυση κάποιων πραγμάτων, τολμώ να πω, ότι ναι, μπορεί. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του δοκιμίου;

Δ.Δ. Ενάμιση χρόνος, μέχρι το βιβλίο να γραφτεί, εγκριθεί από το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Αθηνών ως Μεταδιδακτορική Έρευνα και τυπωθεί. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Έχετε ξεκινήσει την συγγραφή του επόμενου βιβλίου σας; Μπορείτε να μας πείτε κάτι γι'αυτό;

Δ.Δ. Το επόμενο βιβλίο θα είναι σε συνεργασία με την εξαίρετη Διδάκτορα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών και προσωπική μου φίλη, κυρία Κατερίνα Κανελλά. Η εργασία έχει ήδη ξεκινήσει και επιχειρεί πραγμάτευση των κεντρικών αρχών του φαινομένου της Γλώσσας με άξονα την Αιθητική Φιλοσοφία και αντίστροφα: την διαφώτιση της Αισθητικής, ως ανεξάρτητη κατηγορία γνώσης, διαμέσου της Γλώσσας. Δεδομένου ότι πρόκειται για ερευνητικό εγχείρημα, σημειώνουμε (εν προκειμένω και οι δύο μας, η Κατερίνα και εγώ), ότι η ανάλυση θα αγγίξει πτυχές της σύγχρονης πρακτικής, όπως για παράδειγμα την γλώσσα των νέων τεχνολογιών (διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης κλπ), την δημιουργική ανάπτυξη φαντασίας και ικανοτήτων διαμέσου αυτών και τον ιδιαίτερα μεταβαλλόμενο χαρακτήρα δημιουργίας-εκφοράς της, εξαιτίας της τεχνολογικής προόδου. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 9: Αγαπημένο βιβλίο καί συγγραφέας;

Δ.Δ. Θα πω τα δύο πρώτα που έρχονται στον νου μου, με την έννοια της αγάπης, όπως πρωτότυπα και εύστοχα αναφέρατε στο ερώτημά σας, αλλά και της χρησιμότητας που συμπλήρωσα εγώ: ο πρώτος τίτλος είναι η Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη και το δεύτερο, το Εγωιστικό Γονίδιο του Richard Dawkins. Τολμώ να πω ότι ο περιορισμός σε δύο, με αναγκάζει να αδικήσω πολλά περισσότερα που θεωρώ αγαπημένα-χρήσιμα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 10: Ποιό μήνυμα θα θέλατε να δώσετε στα νέα παιδιά που επιθυμούν να ασχοληθούν με την συγγραφή;

Δ.Δ. Ορμώμενος από τον εαυτό μου, θα επαναλάβω ό,τι είπα προηγουμένως: πίστη στον εαυτό, φροντίδα διαμέσου της εξάσκησης, πεισματικά καμία αποθάρρυνση μέχρι να έρθει το αποτέλεσμα!

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας. Με εκτίμηση,Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat

                                       Διαβάστε εδώ την άποψή μου για το βιβλίο:

                       https://dominicamat.blogspot.com/2020/02/blog-post_78.html