Συνέντευξη με τον συγγραφέα κύριο Μιχάλη Κατράκη

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Σήμερα έχω την χαρά να φιλοξενώ στην στήλη των συνεντεύξεων τον συγγραφέα κύριο Μιχάλη Κατράκη. Τον ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο καί τις απαντήσεις του. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ελκυστής το μυθιστόρημά του,με τίτλο ''Ωκεανός''. Του εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να το προμηθευτείτε είτε από το επίσημο site του εκδοτικού,είτε από κάποιο βιβλιοπωλείο.

                                      Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΥΡΙΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ

                                                   Πάμε να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Αρχικά, θα ήθελα να σας ρωτήσω, αν εσείς επιλέξατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή ή αν η συγγραφή επέλεξε εσάς.

M.K. Πάντα μου πίστευα πως η συγγραφή δεν είναι επιλογή αλλά τρόπος να ζει κανείς, οπότε θα πρέπει να ισχύει το δεύτερο. Αμφιβάλω πως υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος που ξύπνησε ένα πρωί και είπε «Α! Ωραία μέρα σήμερα. Ας γράψω ένα μυθιστόρημα αντί να πάω για το καθιερωμένο μου τρέξιμο στο πάρκο»!

ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Πρόσφατα κυκλοφόρησε, από τις εκδόσεις Ελκυστής, το νέο σας βιβλίο με τίτλο ‘’Ωκεανός’’. Να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτό;

M.K. Ο «ωκεανός» είναι ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα. Με εφαλτήριο το ναυάγιο του ελληνικού κρουαζιερόπλοιου «Ωκεανός», το οποίο χάθηκε τον Αύγουστο του 1991 εν μέσω σφοδρής καταιγίδας στον Ινδικό Ωκεανό, επιχειρώ να καταγράψω τη ναυτική ζωή και παράδοση του (θαλασσοκρατούμενου) τόπου μας και να οδηγήσω τον αναγνώστη μέσα από “άγρια”  ρέματα σε βάθη που δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί ότι υπάρχουν στις σελίδες της ναυτικής λογοτεχνίας. Στο πλευρό μου έχω -καλώς ή κακώς- το προσωπικό βίωμα αφού μεγάλωσα σε ναυτική οικογένεια και είχα την… τύχη (;) να ζήσω από πρώτο χέρι το ναυάγιο του «Ωκεανού» μιας και ο πατέρας μου ήταν στο πλήρωμα του πλοίου εκείνο το μοιραίο βράδυ.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του και να συλλέξετε τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία του ναυαγίου του κρουαζιερόπλοιου ‘’Ωκεανός’’;

M.K. Λίγο περισσότερο από δύο χρόνια από τη στιγμή που μορφοποιήθηκε η αρχική ιστορία, ή έστω, η αρχική πρόθεση. Πρόκειται για ένα πολύκροτο ναυάγιο που έχει αφήσει πλούσιο υλικό, αρθρογραφία, μαρτυρίες και τουλάχιστον 3 ακόμα βιβλία που κυκλοφορούν στο εξωτερικό. Το υλικό ήταν τεράστιο, οι μαρτυρίες των ναυαγών πολλές, οι προσωπικές μνήμες σαρκοφάγες και τελικά βρέθηκα να σκαλίζω το οικογενειακό βίωμα αλλά και την Ιστορία της Ελληνικής Ναυτιλίας πίσω μέχρι τα μισά του προηγούμενου αιώνα. Χρειαζόμουν χρόνο όχι για να γράψω, αυτό ήταν το εύκολο, αλλά για να ερευνήσω και να αποκωδικοποιήσω μέχρι και τον ίδιο μου τον εαυτό.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Ποιά η πηγή έμπνευσης της συγκεκριμένης ιστορίας; Την είχατε ολοκληρωμένη εξ αρχής στο μυαλό σας;

M.K. Δεν ήταν έμπνευση. Δεν πιστεύω καν στην έμπνευση. Ήταν ανάγκη. Η ανάγκη να βάλω μία τελεία σε μια πρόταση της ζωής μου που εκκρεμούσε ανολοκλήρωτη, η ανάγκη να υπηρετήσω τις λέξεις με τρόπο που δεν είχα δοκιμάσει ξανά, να φέρω ξανά στη ζωή το σχεδόν νεκρό ναυτικό αφήγημα που απουσιάζει από την εκδοτική πραγματικότητα του τόπου, ανάγκη να βρω εκείνους τους ανθρώπους και τέλος, ανάγκη να πατήσω ξανά στα καταστρώματα του απίστευτα όμορφου πλοίου που σημάδεψε τα παιδικά μου χρόνια. Όπως καμία ανάγκη δεν είναι ολοκληρωμένη, φαντάζομαι, παρά μόνο τη στιγμή της ικανοποίησής της, έτσι και ο «ωκεανός» ήταν ατελής, παρά τον προσεκτικό σχεδιασμό. Τροποποιήθηκε αμέτρητες φορές μέχρι να πάρει μία μορφή που έτυχε να είναι η τελική. Αν το κρατούσα στο γραφείο μου για δύο χρόνια ακόμα, είμαι σίγουρος πως το τελικό κείμενο, το έργο, δεν θα είχε καμία σχέση με αυτό που διαβάζει τώρα ο αναγνώστης.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Τί θα επιθυμούσατε να κρατήσουν οι αναγνώστες από την επαφή τους με το βιβλίο σας;

M.K. Το κύμα θα τους δείξει τι πρέπει να κρατήσουν. Εγώ θα τους πάω στα ανοιχτά. Εκεί είναι μόνοι τους.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κρατηθεί η ισορροπία ανάμεσα στα αληθινά γεγονότα και την μυθοπλασία, ώστε να έχουμε ένα άρτιο αποτέλεσμα; 

M.K. Είναι συχνά δύσκολο, ιδιαίτερα όταν θα πρέπει να τηρηθούν οι αποστάσεις ανάμεσα στις διαφορετικές εκδοχές της «αλήθειας». Είναι όμως και απίστευτα θελκτικό ως εγχείρημα σε συγγραφικό επίπεδο. Στην περίπτωση του «ωκεανού», θα πρέπει να αναφέρω πως το ναυάγιο του κρουαζιερόπλοιου «Ωκεανός», το οποίο μετέφερε 571 επιβάτες από το λιμάνι του Ιστ Λόντον με προορισμό το Ντέρμπαν της Νοτίου Αφρικής, θεωρείται από πολλούς ανθρώπους της θάλασσας ηρώο και από επίσης πολλούς όνειδος της Ελληνικής Ναυτιλίας. Όταν υπάρχουν τόσο αντίθετες εκδοχές της αλήθειας, ο συγγραφέας που ενδιαφέρεται για ένα ισχυρό μυθοπλαστικό πλαίσιο έχει πολλή και δύσκολη δουλειά. Επιπλέον, έπρεπε να αναμετρηθώ με τον ίδιο μου τον εαυτό. Είναι περίεργο να μετατρέπεις τον νεκρό πατέρα σου σε χάρτινο ήρωα. Κάπως σαν να σκαλίζεις τις ίδιες σου τις ρίζες, να τις ξεριζώνεις και με αυτές να φτιάχνεις χαρτί για να γράψεις πάνω του τα πρώτα σου γράμματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Στην αρχή του βιβλίου σας, υπάρχει ένας ‘’πρόλογος’’ από την αγαπημένη συγγραφέα κυρία Τέσυ Μπάιλα. Πώς προέκυψε αυτό το όμορφο ‘’πάντρεμα’’;

M.K. Όταν ξεκίνησα να γράφω τον «ωκεανό», χρειαζόμουν πηγές, πληροφορίες, ανθρώπους που ήξεραν ή είχαν ζήσει το ναυάγιο. Έγραψα το πρώτο κεφάλαιο και το δημοσίευσα σε διάφορες ομάδες και ιστολόγια σχετικά με τη ναυτιλία. Σε μία από αυτές τις ομάδες μου απάντησε και η Τέσυ. Ανταλλάξαμε μερικά μηνύματα και δεν άργησε να αποκαλυφθεί πως είχαμε πολλές κοινές παιδικές αναμνήσεις. Ο πατέρας της Τέσυς ήταν επίσης ναυτικός και μάλιστα, είχε υπηρετήσει για αρκετό καιρό στον «Ωκεανό» με αποτέλεσμα τόσο εκείνη όσο και εγώ να έχουμε περάσει αρκετά από τα καλοκαίρια των παιδικών μας χρόνων στα καταστρώματα του πλοίου καθώς οι γονείς μας, συχνά μας έπαιρναν μαζί τους στις κρουαζιέρες του πλοίου!

Ήταν αυτονόητο πως η Τέσυ θα ήταν ο πρώτος άνθρωπος που θα έβλεπε το κείμενο ολοκληρωμένο. Ήταν αυτονόητο για μένα πως το όνομά της θα έπρεπε να μπει κάπου στις σελίδες του βιβλίου και της το πρότεινα. Τι καλύτερο από το να προλογίσει αυτή την ιστορία; Χίλιες λέξεις δικές της μέσα στον «ωκεανό».  

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Σαν αναγνώστης, τί είδους βιβλία επιλέγετε να διαβάσετε;

M.K. Ένα από τα αρνητικά της συγγραφής είναι πως σταματάς να διαβάζεις λογοτεχνία ως αναγνώστης. Διαβάζω μόνο ως συγγραφέας. Ακόμα και όταν προσπαθώ να διαβάσω, απλά να διαβάσω, μου είναι αδύνατο! Επιμένω να αναζητώ το μοτίβο της πρότασης, βλέπω τον συγγραφέα να πασχίζει ή να δυσφορεί, τον βλέπω να σκίζει τα γραπτά του. Τον βλέπω, να μην πιάνει ξανά στα χέρια του το ίδιο του το βιβλίο μετά την τελευταία προγραμματισμένη παρουσίαση. Κυρίως όμως, βλέπω τον τρόπο του. Ο τρόπος του με νοιάζει. Διαβάζω το πάντα. Ολοκληρώνω όσα έχουν έναν τρόπο που με εκπλήσσει. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 9: Πού θα αφιερώνατε το βιβλίο σας;

M.K. Στον πατέρα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 10: Τέλος, τί θα λέγατε στους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με την συγγραφή;

M.K. Εάν «θέλουν» να ασχοληθούν με τη συγγραφή και δεν το κάνουν ήδη,ας μην το κάνουν. 

Για όσους όμως οι λέξεις δεν είναι «θέλω» αλλά «πρέπει»,τότε δεν έχω και πολλά να πω. Εκείνοι ξέρουν τι «πρέπει» να κάνουν. 

                             Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας καί τις απαντήσεις σας.

                              Με εκτίμηση, Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat

                                           Διαβάστε εδώ την κριτική μου για το βιβλίο:

                            https://dominicamat.blogspot.com/2020/08/blog-post_91.html