ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

     Το ανθρώπινο γένος από την αρχή της δημιουργίας του έως καί τις μέρες μας έχει αποδείξει κι εξακολουθεί να το κάνει πως είναι δυνατό για το χείριστο καί το κάλλιστο την ίδια στιγμή. Δεν δύναμαι να καταλάβω πως ένας άνθρωπος χάνει την λογική του καί παύει αυτομάτως να μην διαφέρει από τα πιο άγρια θηρία. Τί είναι αυτό που οδηγεί ένα άτομο να φερθεί με τόσο σκληρό κι ειδεχθή τρόπο απέναντι σε έναν άλλο άνθρωπο; Πώς μπορεί ο ανθρώπινος νούς να σκεφτεί καί να υλοποιήσει τόσο μακάβρια κι ανατριχιαστικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας; Πώς γίνεται να υπάρχουν άνθρωποι που να ασπάζονται αυτές τις φρικιαστικές αντιλήψεις; Καί το χειρότερο όλων είναι πως φαίνεται να μην έχουμε ''βάλει'' μυαλό ως σύγχρονη κοινωνία σε παγκόσμιο επίπεδο. Πότε θα πάψει τελικά όλο αυτό; Όταν πια θα έχει χαθεί κι ο τελευταίος άνθρωπος πάνω στη γη;

   Κυκλοφόρησε πρόσφατα στην χώρα μας από τις εκδόσεις Μίνωας το ιστορικό μυθιστόρημα της συγγραφέως κυρίας Λίλι Γκράχαμ,με τίτλο ''Το παιδί του Άουσβιτς'' το οποίο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Ένα βιβλίο που εξέφρασα την άποψη πως θέλω να το διαβάσω,από την πρώτη στιγμή που έμαθα ότι επρόκειτο να κυκλοφορήσει εδώ. Να'μαι,λοιπόν,σήμερα εδώ για να σας μιλήσω γι'αυτό.

   Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος καί η γερμανική κατοχή έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους στις ψυχές πολλών αθώων ανθρώπων που έζησαν εκείνη την περίοδο κι εξακολουθούν να ''λερώνουν'' με μαύρο μελάνι την σύγχρονη παγκόσμια ιστορία. Οι Εβραίοι ήταν από εκείνους που εκδιώχθηκαν,εκτελέστηκαν,βασανίστηκαν καί ταπεινώθηκαν σε υπερβολικά μεγάλο βαθμό. Θεωρώ πως δεν είναι υπερβολή όταν μιλάμε για γενοκτονία του συγκεκριμένου λαού. Άλλωστε,ποιός μπορεί να το αρνηθεί,όταν υπάρχουν τόσα ντοκουμέντα καί μαρτυρίες που το αποδεικνύουν αυτό; 

   Από μικρή όταν άρχισα να έρχομαι σε επαφή με την ιστορία,σκεφτόμουν για ποιον λόγο ένας άνθρωπος να επιθυμεί διακαώς την εξόντωση ενός λαού καί να τον θεωρεί τρόπο τινά υπαίτιο για την κατάντια της δικής του χώρας. Συγχωρήστε με που ακόμα έχω κατά νού αυτήν την αθώα ερώτηση,η οποία δεν βρίσκει επαρκή απάντηση... Είναι κάτι το ασύλληπτο για μένα. Καί να που δυστυχώς το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται στις μέρες μας καί να υπάρχουν άνθρωποι που να υποστηρίζουν τέτοιες ακραίες ''θέσεις''.

    Πολλές φορές έχω επιθυμήσει να διαβάσω βιβλία που να αναφέρονται στο Άουσβιτς καί σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μέχρι σήμερα δεν είχε τύχει. Άρπαξα,λοιπόν,κι εγώ την ευκαιρία καί διάβασα το βιβλίο ''Το παιδί του Άουσβιτς''. Μου δόθηκε η δυνατότητα μέσα από την ιστορία του βιβλίου να ανοίξω μία μικρή πόρτα καί σαν την Αλίκη στην Χώρα των Θαυμάτων να βρεθώ έστω καί νοερά στο Άουσβιτς,στην Χώρα του Θανάτου...

   Η συγγραφέας με απόλυτο σεβασμό καί προσοχή τόσο στους ανθρώπους που πέθαναν εκεί καί σε εκείνους που επέζησαν καί ξέφυγαν από τον εφιάλτη,μας δίνει ένα σκληρό κι ουσιαστικό βιβλίο. Ένα βιβλίο που δεν ωραιοποιεί καταστάσεις,ούτε δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα. Ένα βιβλίο με τόσο ρεαλιστικές καί περιγραφικές εικόνες που καθιστούσαν τον θάνατο ως ένα πρόσωπο υπαρκτό με χίλιες μορφές. Ένα βιβλίο που περιγράφει την απόλυτη φρίκη καί κτηνωδία. Ένα βιβλίο που μπορεί να θεωρηθεί ως ύμνος στην ανθρώπινη δύναμη για ελευθερία καί θέληση για επιβίωση. Ένα βιβλίο που καταδικάζει σθεναρά τον πόλεμο καί τα κατάλοιπά του. Ένα βιβλίο που δείχνει την άσχημη πλευρά των ανθρώπων. Ένα βιβλίο που η ιστορία του θέλει να αφυπνίσει συνειδήσεις καί να ''ξεβολέψει'' τους αναγνώστες από τις αναπαυτικές τους θέσεις. Ξέρετε,δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε μπροστά σε τέτοια συμβάντα με την άποψη πως δεν μας αφορά. Γιατί πολύ απλά ότι συνέβη τότε στους Εβραίους,αύριο μπορεί να συμβεί καί σε εμάς. 

    Ο λόγος της συγγραφέως είναι μεστός καί στρωτός. Δεν προβαίνει σε τάσεις βερμπαλισμού,ούτε χρησιμποιεί περιττές φιοριτούρες,απλά καί μόνο για να εντυπωσιάσει. Βρήκα πολύ αρεστή αυτή την καθαρή γραφή της συγγραφέως. Κάνει χρήση λιτού λεξιλογίου καί πολλών εκφραστικών μέσων που βοηθούν το κείμενο να είναι προσιτό κι ευανάγνωστο. Επίσης,θεωρώ σωστή την κίνησή της κατά την διάρκεια της αφήγησης των γεγονότων να τοποθετήσει κομμάτια που να αναφέρονται στην ιστορία της κύριας πρωταγωνίστριας λίγο πρίν την έναρξη του πολέμου καί τον εκδιωγμό τους από τους Γερμανούς. 

   Η ιστορία του βιβλίου είναι για μένα διδακτική καί έχει πολλούς αποδέκτες. Όχι μόνο μαθαίνουμε από πρώτο χέρι τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης κι εντέλει εκτέλεσης των ανθρώπων,μα μας γεννάται καί μία άσβεστη ελπίδα πως κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο. Βλέπετε,όταν θέλει ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει πολλά. Υπάρχουν πολλά πράγματα από τα οποία θα εμπνευστεί καί για τα οποία θα πολεμήσει να διατηρήσει γιατί πολύ απλά τα αγαπά ανιδιοτελώς. Καθ'όλη την διάρκεια της ανάγνωσης,δεν σας το κρύβω,πως πέρασε από το νού μου η σκέψη ότι η πλοκή του βιβλίου θα ήταν ένα εξαιρετικό σενάριο για μία κινηματογραφική ταινία. Σε αυτό βοηθά,βέβαια,πολύ καί ο τρόπος με τον οποίο έχει αποτυπώσει η συγγραφέας πάνω στο χαρτί την ιστορία.

   ''To 1942 η Εύα Αντάμι επιβιβάζεται σ’ ένα τρένο για το Άουσβιτς. Στριμωγμένη ασφυκτικά ανάμεσα σε δεκάδες άλλους και εξουθενωμένη, το μόνο που την απασχολεί είναι να βρει τον σύζυγό της, Μίχαλ, ο οποίος είχε μεταφερθεί εκεί έξι μήνες νωρίτερα. Φτάνοντας, δεν βρίσκει κανένα ίχνος του άντρα της, παρά μόνο τη σκληρή, ισοπεδωτική πραγματικότητα του στρατοπέδου συγκέντρωσης. Ξαπλωμένη στο λεπτό στρώμα της κουκέτας που μοιράζεται με άλλες γυναίκες, συντετριμμένη και με το κεφάλι της ξυρισμένο, ακούει έναν ψίθυρο: Η συγκρατούμενή της, Σόφι, της δίνει το χέρι… Με το πέρασμα των ημερών, οι δύο γυναίκες γίνονται φίλες και μοιράζονται τα όνειρα και τις ελπίδες τους – η Εύα ελπίζει να βρει τον Μίχαλ ζωντανό σ’ αυτό το φριχτό μέρος και η Σόφι να ανταμώσει ξανά με τον γιο της, Τόμας. Μαθαίνουν να επιβιώνουν και να προστατεύουν η μία την άλλη, έως τη στιγμή που η Εύα αντιλαμβάνεται ότι έχει μείνει έγκυος·οι ζωές και των δύο βρίσκονται πλέον σε κίνδυνο… Οι δύο γυναίκες είναι όμως αποφασισμένες να κρατήσουν ζωντανό τον τελευταίο σπόρο ελπίδας μέσα στις σκιές και την εξαθλίωση, τα μονάκριβα παιδιά τους, που ελπίζουν ότι θα ζήσουν για να διηγηθούν την ιστορία τους όταν εκείνες δεν θα μπορούν πια να το κάνουν… Μια σπαραχτική ιστορία επιβίωσης, όπου η ζωή ή ο θάνατος εξαρτώνται από την παραμικρή λεπτομέρεια και η ελπίδα και η αγάπη επιζούν ακόμα και στο πιο ζοφερό περιβάλλον.'' (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Εν κατακλείδι έχουμε να κάνουμε με ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα που επιβάλλεται να διαβαστεί από όλους τους αναγνώστες. Για μένα είναι ένα από τα καλύτερα της φετινής χρονιάς καί είμαι σίγουρη πως μελλοντικά θα επιστρέψω πάλι πίσω σε αυτό. Θα το ξαναδιαβάσω με την ίδια λαχτάρα κι αφοσίωση σαν να είναι η πρώτη φορά. Σας το προτείνω με κλειστά μάτια.

                                                          Καλές σας αναγνώσεις!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΛΙΛΙ ΓΚΡΑΧΑΜ (LILY GRAHAM)

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: The Child of Auschwitz

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΙΠΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΜΙΝΩΑΣ