Αφιέρωμα στην τριλογία ''Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ''
Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)
Νέος μήνας καί δεν γινόταν να μην συνεχίσω με τα πολύ αγαπημένα μας αφιερώματα. Η επιλογή αυτήν την φορά ήταν πολύ εύκολη καί θεωρώ πως θα με δικαιώσει. Τι καλύτερο,λοιπόν,από τα τρία βιβλία της συγγραφέως κυρίας Φιλομήλας Λαπατά,με τίτλους ''Οι κόρες του νερού'',''Το δάκρυ του Χριστού-Lacryma Christi'' καί ''Εις το όνομα της μητρός'',τα οποία απαρτίζουν την τριλογία με τίτλο ''Η τριλογία της διασποράς'' που επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Προ ημερών,μάλιστα,επανεκδόθηκε το τρίτο καί τελευταίο μέρος. Εγώ είχα την χαρά να ''γνωρίσω'' για πρώτη φορά την πένα της συγγραφέως μέσα από τα δύο προηγούμενα βιβλία της τριλογίας ''Οι κόρες της Ελλάδος'' καί να μείνω καθηλωμένη κι εκστασιασμένη από τον λόγο της. Άς μου επιτρέψετε,πρίν να ξεκινήσω να σας μιλάω για τα βιβλία,να πώ για άλλη μία φορά ένα μεγάλο ''ευχαριστώ'' στις εκδόσεις Ψυχογιός για την αποστολή των βιβλίων καί την αποδοχή της πρότασής μου για το παρόν αφιέρωμα.
Άν με ρωτούσαν πως θα χαρακτήριζα την συγγραφέα Κυρία Φιλομήλα Λαπατά -εσκεμμένα το ''κ'' στην λέξη ''κυρία'' είναι κεφαλαίο- θα μπορούσα να βρώ πολλά επίθετα,αλλά θα περιοριστώ να πώ ότι πρόκειται για μία αρχοντική,δυναμική,επιβλητική καί σεβαστική παρουσία που όλο αυτό το μεταφέρει με έναν αρμονικό κι απόλυτα φυσικό τρόπο μέσα στα βιβλία της. Είναι από εκείνες τις συγγραφείς που πραγματικά θαυμάζω τόσο για το ήθος καί την προσωπικότητά τους,όσο κι από το αξιόλογο συγγραφικό τους έργο. Κάποιοι/ες μπορεί να βρεθούν να πούν πως έπρεπε να την είχα ''γνωρίσει'' νωρίτερα καί ίσως να έχουν δίκιο,μα θεωρώ πως τα βιβλία της με ''βρήκαν'' την πιο κατάλληλη στιγμή. Τότε που ήμουν πραγματικά έτοιμη να δεχθώ όσα είχαν απλόχερα να μου προσφέρουν.
Αγαπώ τα κοινωνικά μυθιστορήματα που ως βάση έχουν την ιστορία της χώρας μας ανά τους αιώνες. Ειδικά όταν τοποθετούνται σε μακρινές για εμάς εποχές καί μας δείχνουν όλα όσα συνέβαιναν τότε μέσα από τις ζωές των απλών,καθημερινών πολιτών κι όχι μόνο. Η συγγραφέας κυρία Φιλομήλα Λαπατά κάθε φορά καταφέρνει καί ενώνει το κοινωνικό με το ιστορικό καί πολιτικό γίγνεσθαι κάτω από ένα αόρατο υφαντό που ενώνει πολλούς ανθρώπους,διάφορων κοινωνικών τάξεων,με ξεχωριστές εμπειρίες ζωής καί έχει ως αποτέλεσμα προσιτά κι άκρως δελεαστικά μυθιστορήματα που διαβάζονται με τον ίδιο ζήλο καί προσοχή από την αρχή έως καί το τέλος. Για να είμαι ειλικρινής,αφήνομαι ολότελα μέσα στις ιστορίες τους. Παρασύρομαι εκούσια μέσα σε αυτό το ονειρικό,νοερό ταξίδι. Συναντώ ανθρώπους καί πηγαίνω σε μέρη που ποτέ άλλοτε δεν θα μου δινόταν η ευκαιρία να το κάνω.
Η τριλογία,αισίως,ξεκινά με το πρώτο βιβλίο που φέρει τον τίτλο ''Οι κόρες του νερού''. Η συγγραφέας με ομαλό τρόπο ξεκινά να μας εισάγει στον κόσμο των ηρώων της καί να μας τους συστήνει. Θα μεταφερθούμε πίσω στον χρόνο,λίγο πρίν την απελευθέρωση της Ελλάδας καί λίγο μετά την λήξη των Βαλκανικών πολέμων. Θα γνωρίσουμε τον ελληνισμό της διασποράς που είχε κατορθώσει καί διέπρεπε εκείνα τα χρόνια,αλλά καί το πως ήταν οι ανθρώπινες σχέσεις. Τέσσερις γυναίκες πρωταγωνίστριες είναι οι κύριοι άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η συγγραφέας για να αναπτύξει όλη την υπόθεση του βιβλίου.
Ούσα δεινή χρήστρια της ελληνικής γλώσσας η συγγραφέας θα μας προσφέρει ένα ευκολοδιάβαστο καί πολύ ουσιώδες μυθιστόρημα. Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τέσσερα μέρη,όσες είναι καί οι πρωταγωνίστριες. Κάθε μέρος αποτελείται από μικρά,περιεκτικά κεφάλαια που θα μας αφηγηθούν την προσωπική ιστορία ζωής της κάθε πρωταγωνίστριας. Τέσσερις γυναίκες της ίδιας οικογένειας. Τέσσερις γυναίκες ξεχωριστές καί εκ διαμέτρου αντίθετες μεταξύ τους. Τέσσερις γυναίκες που η καθεμία αντιπροσώπευε κάτι το διαφορετικό κι έμελλε να ξεχωρίσουν ανάμεσα στις υπόλοιπες.
Οφείλω να σας πώ,ότι η συγγραφέας έδωσε μεγάλη βαρύτητα καί είναι φανερό πως έχει εστιάσει στην άψογη σκιαγράφηση των χαρακτήρων,όχι μόνο των πρωταγωνιστριών,αλλά καί των λοιπών ηρώων. Θα γίνουν δικοί μας άνθρωποι. Θα μπούμε στην θέση τους καί θα ζήσουμε την ζωή τους,με τα όποια προβλήματα,σκέψεις,πάθη,λάθη,έρωτες,χαρές καί λύπες. Όλοι κι όλες εκπέμπουν μία ρεαλιστικότητα που τους/τις καθιστά προσιτούς/ες στο αναγνωστικό κοινό καί βοηθά να αναπτυχθούν ποικίλα συναισθήματα. Άν με ρωτήσετε,δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια από τις πρωταγωνίστριες. Καθεμία άγγιξε καί μία άλλη χορδή στην ψυχή μου.
Η συγγραφέας,όμως,δεν εφησυχάζεται καί δεν μένει μόνο εκεί. Έχοντας ως βάση τις εμπειρίες ζωής των τεσσάρων αυτών γυναικών θα κάνει μία σαφή κι αντικειμενική αναφορά στα τεκτενόμενα καί δεδομένα της εποχής. Θα αναφερθεί στα ήθη καί τα έθιμα των Ελλήνων εκείνων των περιοχών,καθώς καί την γενικότερη λαογραφία του τόπου. Θα ''ξυπνήσει'' θύμησες που γνωρίζουμε μόνο μέσω των βιβλίων. Θα μιλήσει για την θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία καί τον ρόλο που της έχει δοθεί για να υποδυθεί από την αρχή έως καί το τέλος της ζωής της. Προβαίνει,επίσης,σε μία ενδελεχή έρευνα καί καθιστά σαφές πως έχει μελετήσει πολλά ιστορικά καί μη κείμενα που αναφέρονται στην συγκεκριμένη εποχή,ώστε να είναι απόλυτα ακριβή τα όσα αποτυπώνει πάνω στο χαρτί. Προσωπικά,δεν βρήκα κάτι που να με ενοχλήσει,ή,να επιθυμούσα να το αλλάξω. Το βρήκα καθόλα άρτιο.
''Ελληνισμός της διασποράς, 1791-1913. Βραΐλα, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη, Αμβέρσα. Με φόντο την πλούσια τοιχογραφία μιας εποχής χωρίς επιστροφή και με άξονα τις συνέπειες που επέφεραν στη φύση και τη ζωή των ανθρώπων δυο μεγάλες οικολογικές καταστροφές στον ποταμό Δούναβη, τέσσερις Ελληνίδες, τέσσερις γενιές της ίδιας φαμίλιας, τέσσερις σπουδαίες γυναίκες, μοιράζονται μέσα σε έναν ολόκληρο αιώνα το ίδιο κύτταρο και την ίδια απόγνωση, προσπαθώντας να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα και να δώσουν απαντήσεις σε όλα τα μεγάλα «γιατί» της ζωής: Αικατερίνη Χατζηγιάννη, η αρχόντισσα. Ναταλία Πατρικίου, η μάγισσα. Αντωνία Μανωλάτου, η προσαρμοστική. Φιλομήλα Λαπατά, η περήφανη. Στην Ευρώπη των πολιτισμικών αλλαγών του 19ου αιώνα και με ένα ελληνικό κράτος στα σπάργανα, κάθε ηρωίδα ζει τη δική της ιδιαίτερη ιστορία μέσα σε περιπέτειες, πάθη, μονομαχίες, έρωτες, δράματα και επίγνωση, με κοινό παρονομαστή πάντα την αναζήτηση του νοήματος της ζωής.''(Περίληψη οπισθοφύλλου)
Με το πρώτο βιβλίο κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο για την ζωή των ηρώων μας. Ένας νέος κύκλος θα ανοίξει με το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας,που έχει τον τίτλο ''Το δάκρυ του Χριστού. Lacryma Christi''. Κεντρικό πρόσωπο για ακόμη μία φορά είναι η γυναίκα. Μέσα από την υπόθεση του βιβλίου θα μας δοθεί η δυνατότητα να γνωρίσουμε περισσότερες άγνωστες πτυχές για την θέση της γυναίκας στην κοινωνία τότε,καθώς καί τις ''διαδρομές'' που θα έπρεπε να ακολουθήσει κι είχαν οριστεί για εκείνη από την στιγμή της γέννησής της.
Δυστυχώς,η γυναίκα για πολλά χρόνια στερούνταν βασικών δικαιωμάτων της καί δεν κατείχε στην κοινωνία τη θέση που της αναλογούσε. Έμοιαζε σαν ένα μηχάνημα απλά για αναπαραγωγή καί εκμετάλλευση από την οικογένεια κι ύστερα από τον σύζυγο. Όποιες ήταν τολμηρές καί διεκδικούσαν τα αυτονόητα,ή,ξέφευγαν από τα κατεστημένα κι ό,τι θεωρείτο σωστό,αυτομάτως λάμβαναν όχι καί τόσο κόσμιους χαρακτηρισμούς. Βλέπετε οτιδήποτε αλλιώτικο,ήταν μη αποδεκτό καί καταδικαστέο. Μπορείτε να αναλογιστείτε πόσο πόνο καί καταπίεση ένιωσαν καθ'όλη την διάρκεια της ζωής τους αυτές οι γυναίκες;
Για την γραφή της συγγραφέως ήδη σας τα είπα παραπάνω καί θεωρώ άσκοπο να επαναλαμβάνομαι. Το μόνο που μπορώ να σας πώ,είναι πως έχω την αίσθηση πως ο λόγος της,βιβλίο με το βιβλίο,μεστώνει σαν το παλιό,καλό κρασί καί μου αφήνει μία όμορφη επίγευση στα χείλη. Νιώθω σαν να με πλημμυρίζει από συναισθήματα,εικόνες καί σκέψεις. Με παρασύρει σε έναν εξωτικό,παθιασμένο χορό που με οδηγεί σε μία γλυκειά δίνη στην οποία δεν μπορώ να αντισταθώ...
Η συγγραφέας κυρία Φιλομήλα Λαπατά,πέρα από την αναφορά της -καί στο παρόν βιβλίο- στην ιστορία του ελληνισμού της διασποράς,μέσα από την ιστορία της πρωταγωνίστριάς της θα αναδείξει ζητήματα που ταλάνιζαν πολλές γυναίκες καί τις οικογένειές τους εκείνη την εποχή. Τους δίνει τον χώρο καί την ελευθερία να εκφράσουν χωρίς περιορισμούς καί λογοκρισία όσα τις ''πνίγουν''. Επιλέγοντας να κάνει χρήση του α' ενικού προσώπου,μπαίνει η ίδια στην θέση όλων εκείνων των γυναικών καί μιλάει εξ αυτών. Θα κάνει σαφείς αναφορές στην σχέση ανάμεσα στα παιδιά καί τους γονείς τους,τον έρωτα καί το μίσος,την εκδίκηση καί την απελπισία. Η αναφορά στην πίστη μας στον Θεό καί την στάση της εκκλησίας καί των εκπροσώπων της θα είναι κι αυτό ένα σημαντικό στοιχείο. Δυστυχώς,η υποκρισία υπάρχει παντού έξω στην κοινωνία καί δύσκολα μπορούμε να την αποφύγουμε. Θέλει να κάνουμε πολλή δουλειά με τον εαυτό μας. Για να τον κατανοήσουμε πλήρως καί να μάθουμε να αγαπάμε τους γύρω μας,θα πρέπει πρώτα να μάθουμε να συγχωρούμε καί να αγαπάμε τον εαυτό μας.
Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του δεύτερου βιβλίου,επιλέγω να κρατήσω ως φυλακτό όλα τα διδάγματα για την ζωή που μου πρόσφερε μέσα από την υπόθεσή του. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι σαν τα τριαντάφυλλα. Τα ροδοπέταλά τους μας προσελκύουν καί είναι ευωδιαστά,αλλά από κάτω τους κρύβουν μυτερά αγκάθια που μας τρυπάνε καί μας πονούν. Έτσι κι οι ανθρώπινες σχέσεις θέλουν προσοχή,υπομονή,σεβασμό καί συμβιβασμό,αλλιώς μπορεί να χαλάσουν πολύ εύκολα καί να πληγωθούμε ανεπανόρθωτα...
''«Με λένε Λάκρυμα Κρίστη Ρούγιου, όμως, παρά το πομπώδες όνομά μου, που θα έπρεπε να εμπνέει σεβασμό, κρυφά όλοι με αποκαλούν Maledetta, δηλαδή κακορίζικη. Γεννήθηκα στη Σαρδηνία, ένα νησί που έχει έναν περίεργο άγριο αέρα και κατοικείται από μια ράτσα ανθρώπων κοντών, δραστήριων και θαρραλέων, των οποίων οι μυστηριώδεις ρίζες είναι ανεξήγητες. Όταν κοιτάζω πίσω στη δική μου αρχή, βλέπω πως ήταν κάθε άλλο παρά συνηθισμένη…» Μέσα από τις περιπέτειες μιας ασυνήθιστης γυναίκας, Ελληνίδας από τη Magna Grecia (Μεγάλη Ελλάδα) του 1850, θίγονται σπουδαία θέματα, όπως οι πρωταρχικές θεμελιώδεις σχέσεις μας με τους γονείς και τον Θεό, η υποκρισία της κοινωνίας και της Εκκλησίας, ο θυμός, το μίσος και η εκδίκηση, η αγάπη και ο έρωτας, οι πολύ προσωπικές μας σχέσεις και η συγχώρεση ως στάση ζωής και ανάγκη για ειρήνη. Η ηρωίδα του μυθιστορήματος, ένας ορκισμένος εχθρός του εαυτού της, παντρεμένη με τον επιχειρηματία-οινοπαραγωγό Άγγελου Ρούγιου, έχει περάσει μια εφηβεία τραυματισμένη, μια νιότη σπαταλημένη και μια ωριμότητα πονεμένη. Τώρα, ανίκανη να ονειρευτεί, να νιώσει χαρά και να βρει ικανοποίηση, έρχεται, επιτέλους, αντιμέτωπη με τους δαίμονες που πενήντα χρόνια μεγαλώνει μέσα της, και ξεκινάει ένα οδυνηρό οδοιπορικό προς την αυτογνωσία.(Περίληψη οπισθοφύλλου)
Η τριλογία ολοκληρώνεται με το τρίτο καί τελευταίο βιβλίο,που έχει τον τίτλο ''Εις το όνομα της μητρός''. Θεωρώ πως δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο ιδανικός επίλογος από αυτόν που επέλεξε η συγγραφέας. Ο κύκλος έρχεται να ολοκληρωθεί με τον καλύτερο τρόπο κι όπως αρμόζει. Για μένα είναι το πιο δυνατό από τα τρία βιβλία. Θεωρώ πως εσκεμμένα η συγγραφέας αύξανε την αγωνία καί κλιμακωνόταν όλη η ένταση από βιβλίο σε βιβλίο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τρία βιβλία που διαβάζονται με μία ανάσα καί ικανοποιούν στον μέγιστο βαθμό καί τον/την πιο απαιτητικό/ή αναγνώστη/στρια.
Η γυναικεία παρουσία καί ύπαρξη είναι πιο τραγική από ποτέ. Όλα τα πρόσωπα του βιβλίου μοιάζουν σαν άλλοι τραγικοί πρωταγωνιστές ενός δραματικού έργου,παρόμοιο με των αρχαίων τραγικών. Θα υποπέσουν,ακούσια ή εκούσια,στην διάπραξη της τρομερής ύβρεως με τα ολέθρια αποτελέσματα. Θα νιώσουν την επερχόμενη νέμεση να τους/τις ''σφυροκοπά'' αλύπητα καί μέχρις εσχάτων. Πόσοι/ες θα φανούν δυνατοί/ες καί θα αντέξουν; Ποιοί/ές θα λυγίσουν καί θα αφεθούν αγόγγυστα στην μοίρα τους; Η πολυπόθητη λύτρωση θα έρθει για όλους κι όλες,ή,λίγοι/ες θα είναι οι τυχεροί/ες που θα γευτούν το αγγιγμά της; Να θυμάστε πως κανείς καί καμία δεν θα μείνει απόλυτα αλώβητος/η από αυτήν την συγκυρία...
Όσα ήδη σας έχω αναφέρει για την γραφή της συγγραφέως πολλαπλασιάζονται σε αυτό το βιβλίο. Όπως καί στο προηγούμενο βιβλίο,έτσι καί σε αυτό,στις πρώτες σελίδες θα μπορέσετε να βρείτε έναν κατατοπιστικό κατάλογο με τα ονόματα των προσώπων που θα παρελάσουν μέσα στην υπόθεση του βιβλίου,καθώς καί τους δεσμούς συγγένειας που τους ένωναν. Αυτό θα σας βοηθήσει να έχετε ένα πλάνο καθ'όλη την διάρκεια της ανάγνωσης καί να μην μπερδευτείτε με το ποιος είναι ποιος καί τι ρόλο θα διαδραματίσει η παρουσία του μέσα στην πλοκή. Πιστεύω πως κανένας ήρωας δεν τοποθετήθηκε τυχαία μέσα στην ιστορία. Καθένας καί καθεμία θα επιτελέσει τον δικό του/της σκοπό καί θα βάλει το λιθαράκι του/της για την ομαλή ροή κι τελική έκβαση.
Η συγγραφέας αυτήν την φορά μεταφέρει την πλοκή του βιβλίου μέχρι καί τις μέρες μας,πιο συγκεκριμένα λίγα χρόνια πρίν,το 2005. Η κεντρική ηρωϊδα θα παλέψει με τους προσωπικούς κι όχι δαίμονές της. Θα έρθει αντιμέτωπη με την σκληρή πραγματικότητα. Τα λάθη του παρελθόντος,που παραμένουν κρυμμένα στο σκοτάδι καί αδημονούν να έρθουν στο φώς με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είμαστε,άραγε,ποτέ έτοιμοι/ες να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια κατάματα,ή,μας τρομάζει το τι θα μάθουμε; Είμαστε διατεθειμένοι/ες να σηκώσουμε στις πλάτες μας το βάρος από το μέγεθος των αποκαλύψεων;
Ως ένα περίτεχνο χειροποίητο κέντημα θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το μυθιστόρημα. Είναι ολοφάνερο πως η συγγραφέας επιθυμεί να μπεί όλο καί πιο βαθειά στις ψυχές των ηρώων της. Τους/τις απογυμνώνει καί σαν αγνά μωρά τους φέρνει ενώπιόν μας. Θα μάθουμε τις σκέψεις,τα πάθη,τους έρωτες,τα μίση,τις διαπροσωπικές σχέσεις με τους οικείους τους,την σχέση τους με τους γονείς τους,τα λάθη καί την ανάγκη τους για συγχώρεση. Θα αναπτύξουμε για όλους συναισθήματα. Κανείς καί καμία δεν θα μας αποτρέψει από το να τους/τις νιώσουμε οικείους.
''Ο Θεός φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τον Παράδεισο, και ένας ολόκληρος κόσμος κινείται ασταμάτητα σε ένα δραματικό ναπολιτάνικο παλκοσένικο του 19ου αιώνα. Οι πρωταγωνιστές πολλοί: άνθρωποι, άγγελοι, δαίμονες, φαντάσματα… Η ηρωίδα Αμαλία Χάρβεϊ ξεκινάει ένα ταξίδι στη Νάπολη της Ιταλίας σε αναζήτηση της μητέρας της, για να καταλήξει στην αυτογνωσία. Ένας μεγάλος έρωτας, ένα αβάσταχτο μίσος, ένα τραγικό έγκλημα. Μια ιστορία γεμάτη πάθος, όπου μπερδεύονται πραγματικότητα και φαντασία, μνήμη και μύθος, πόθοι και έχθρες, έγκλημα και τιμωρία. Ένα καλειδοσκόπιο χαρακτήρων, ένα μυθιστόρημα που προσεγγίζει τα θέματα της δυσκολίας των σχέσεων, της αναζήτησης ταυτότητας, της νοσταλγίας, του έρωτα, της αλληλεγγύης και του αλτρουισμού μέσα στο χάος των ανθρώπινων παθών. Πού τελειώνει η ζωή και πού αρχίζει το παραμύθι; Πού τελειώνει το παραμύθι και πού αρχίζει η πραγματικότητα; Τι είναι ο αληθινός έρωτας; Είναι παντοτινός ή έχει ημερομηνία λήξης;''(Περίληψη οπισθοφύλλου)
Κρατώντας καί το τελευταίο βιβλίο της τριλογίας στα χέρια μου,μπορώ να σας πώ με βεβαιότητα,πως πέρα από τις πολλές ιστορικές γνώσεις που έλαβα,πήρα καί σημαντικά μαθήματα για την ζωή μου. Διδάχθηκα την αξία της ανθρωπιάς καί της προσφοράς στον συνάνθρωπο. Γνώρισα την γοητεία του έρωτα καί την πικρή γεύση της απώλειάς του. Ο πόνος με δυνάμωσε καί με έμαθε ότι για να θεωρούμαι ζωντανή,πρέπει να νιώθω. Άν δεν νιώθω τίποτα,είμαι χαμένη. Η αναζήτηση της ταυτότητάς μας καί η διατήρηση στην μνήμη καί στην καρδιά μας του τόπου μας καί εκείνου των προγόνων μας θα καίει πάντα σαν φωτιά καί θα μας ζεσταίνει με θαλπωρή.
Θα μπορούσα να σας μιλάω,όχι ώρες,αλλά μέρες ολόκληρες για την συγκεκριμένη τριλογία,μα κάπου εδώ θα ολοκληρώσω το αφιέρωμά μου σε αυτήν,με την παρότρυνση προς εσάς να σπεύσετε να τα αναζητήσετε καί να τα διαβάσετε. Είναι εξαιρετικά βιβλία. Την τριλογία την κατατάσσω σε μία εκ των πέντε καλυτέρων που έχω διαβάσει μέχρι σήμερα. Η μαγεία τους θα με συντροφεύει,αναμφίβολα,για πολύ καιρό.
Καλές σας αναγνώσεις!
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΛΑΠΑΤΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια: