ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΜΑΚΡΥΣ

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

    Ένας από τους πιο αγαπημένους μου,πλέον,ξένους συγγραφείς είναι ο κύριος Φρέντρικ Μπάκμαν. Τον ''γνώρισα'' πέρυσι μέσα από δύο του βιβλία καί έμελλε αυτή η ''γνωριμία'' μας να είναι μοιραία. Αγάπησα τον απλό καί καθαρό τρόπο γραφής του. Καταφέρνει με έναν δικό του ξεχωριστό τρόπο,μέσα από τις ιστορίες των βιβλίων του,να μιλάει για τις αλήθειες της ζωής. Αλήθειες που πονούν. Αλήθειες που προκαλούν φόβο. Αλήθειες που λυτρώνουν. Φέτος,έφτασε πιο γρήγορα απ'ό,τι υπολόγιζα το επόμενο βιβλίο του στα χέρια μου. Κυκλοφόρησε πρόσφατα στην χώρα μας από τις εκδόσεις Κέδρος το νέο του μυθιστόρημα με τίτλο ''ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΜΑΚΡΥΣ''. Μία νουβέλα μικρή σε μέγεθος αλλά τεράστια από άποψη νοημάτων...

   ''Ο Νούα και ο παππούς του, καθισμένοι σε ένα παγκάκι μιας μικρής πλατείας, λένε αστεία και μοιράζονται την αγάπη τους για τα μαθηματικά και τη ζωή. Όλα είναι οικεία και παράξενα ταυτόχρονα, γιατί η «πλατεία» αυτή μικραίνει σιγά σιγά καθώς η μνήμη του παππού φθίνει. Η επαφή με τον εγγονό και τον γιο του και η αγάπη για τη γυναίκα του, που δεν είναι πια στη ζωή, βοηθούν τον παππού να παραμείνει στην «πλατεία» και να αγωνιστεί ενάντια στην άνοια.'' (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Ο συγγραφέας με απόλυτο σεβασμό καί προσοχή καταπιάνεται με ένα σοβαρό ζήτημα που ταλανίζει πολλούς ανθρώπους καί τις οικογένειές τους. Δυστυχώς,το γήρας δεν έρχεται πάντα μόνο του,αλλά το ακολουθούν κάποιες ασθένειες που δεν είναι αντιμετωπίσιμες ακόμα. Όπως είναι η γεροντική άνοια... Ξέρω πως αρκετοί/ες θα γνωρίζετε τουλάχιστον ένα δικό σας άνθρωπο,ή,κάποιου οικείου σας που πέρασε από αυτό το στάδιο. Ξέρετε πως είναι ένας άνισος,διαρκής αγώνας που το αποτέλεσμά του είναι δεδομένο εξ αρχής,αλλά παρ'όλ'αυτά επιμένουμε με θάρρος να ''μπαίνουμε'' στην μάχη χωρίς να γινόμαστε ρίψασπεις. Ακόμη κι όταν η κούραση,η αγανάκτηση καί η απελπισία γίνονται μόνιμοι συνοδοιπόροι μας...

   Ο άνθρωπος είναι σώμα καί ψυχή. Το σώμα όντας απτό είναι καί φθαρτό,ενώ η ψυχή είναι άυλη κι αποτελούμενη από μνήμες καί τα συναισθήματα που αυτές γεννούν. Ως ένα βαθμό μπορούμε να δεχθούμε ότι το σώμα καθώς γερνά,παύει να είναι το ίδιο. Για την ψυχή,όμως,ισχύει το ίδιο; Η αλήθεια είναι πως όχι. Άν χάσουμε όλες τις μνήμες μας χάνουμε καί το μεγαλύτερο κομμάτι της ύπαρξής μας. Πώς είναι,άραγε,να χάνουμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο πρίν να φύγει από τη ζωή;

   Καθόλη τη διάρκεια της ανάγνωσης έφερα στο νού μου μία οικογενειακή μας ιστορία που όσα χρόνια κι αν περάσουν δε νομίζω πως θα ξεχαστεί. Η μία γιαγιά μου έπασχε από γεροντική άνοια σε ήπια μορφή που επιδεινωνόταν σχετικά αργά,αλλά δεν έπαυε να κάνει φανερή την παρουσία της όλο καί πιο έντονα το τελευταίο εξάμηνο πρίν φύγει πλέον από τη ζωή. Στην αρχή για να είμαι ειλικρινής,δεν το είχαμε καταλάβει καί φαινόταν ως κάτι φυσιολογικό λόγω ηλικίας. Όταν,τελικά,φτάσαμε στο σημείο που κάθε μία ώρα μπορεί να επαναλάμβανε τις ίδιες ερωτήσεις,συνειδητοποιείς πως είναι ένας δρόμος που δεν έχει γυρισμό. Η συμβουλή μου προς όλους κι όλες εσάς είναι να μην θυμώνετε μαζί τους. Δεν το κάνουν εσκεμμένα. Είναι πάνω από τις δυνάμεις τους. Κάνουν πολλές προσπάθειες να αντισταθούν σε αυτό που έρχεται,αλλά εκείνο μοιάζει με μία μαύρη τρύπα που τους/τις ρουφάει όλο καί πιο πολύ μέσα στη δίνη του.

   Όσοι/ες έχετε αντιμετωπίσει ανάλογες καταστάσεις,ξέρετε από πρώτο χέρι όλα τα στάδια που περνούν όσοι/ες παλεύουν με αυτόν τον δαίμονα. Εγώ θυμάμαι να βλέπω την γιαγιά μου να περνάει από τα πέντε στάδια της θλίψης (άρνηση-θυμός-διαπραγμάτευση-κατάθλιψη-αποδοχή) κάθε φορά που της απαντούσαμε για το που βρίσκονται τα άτομα για τα οποία ρωτάει. Τα συναισθήματα κι αυτά ποικίλα φάνταζαν σαν τέρατα που απειλούν να σε κατασπαράξουν λόγω της μεγάλης τους σφοδρότητας. Βλέπετε,το μυαλό της γιαγιάς είχε κρατήσει ζωντανή την μνήμη κάποιων αγαπημένων της ανθρώπων που είχαν φύγει από τη ζωή καί δεν μπορούσε να επεξεργαστεί αυτήν την πληροφορία. 

   Καί κάπου εκεί,ερχόμαστε εμείς που δεν βρισκόμαστε σε αυτήν την θέση καί το απευχόμαστε να συμβεί στον οποιονδήποτε. Ο τρόμος που φωλιάζει στις ψυχές των πασχόντων,όταν αντιλαμβάνονται τα πόσα χάνουν,έρχεται να ''ανταγωνιστεί'' τον φόβο που μας διακατέχει. Όχι μόνο για το ότι ''φεύγουν'' από δίπλα μας οι αγαπημένοι μας άνθρωποι,αλλά πως μπορεί να έρθει η στιγμή καί να βρεθούμε στην ίδια θέση καί να χάσουμε ό,τι έχει απομείνει να αγαπάμε. Νομίζω πως ο πόνος που νιώθουν οι αγαπημένοι άνθρωποι όσων πάσχουν από άνοια είναι η βασική αιτία της θλίψης των ασθενών. Δεν θέλουν να προκαλούν τόσο άσχημα κι επίπονα συναισθήματα στους γύρω τους. Ο εγωϊσμός δεν έχει καμία θέση εδώ. 

   Ο συγγραφέας,επίσης,μέσα από την ιστορία των δύο πρωταγωνιστών του θα θίξει το ζήτημα για το κατά πόσο είμαστε έτοιμοι/ες,ή όχι,να αποχαιρετήσουμε έναν δικό μας άνθρωπο ενώ είναι ακόμα εν ζωή. Ο πόνος πολλαπλασιάζεται γνωρίζοντας πως τον/την χάνουμε καθημερινά όλο καί περισσότερο καί δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να τον/την βοηθήσουμε,ή,να το ανατρέψουμε. Γι'αυτό ας αγκαλιάζουμε δυνατά καί σφιχτά όσο παραπάνω γίνεται αυτούς που αγαπάμε,πρίν να γίνουν φωτογραφίες σε κορνίζες που κοσμούν διάφορα μέρη του σπιτιού μας.

   Τώρα για την πένα του συγγραφέα τί να σας πώ; Είναι μεστή,ουσιαστική κι ευκολονόητη. Τα βιβλία του διαβάζονται με τον ίδιο ζήλο καί προσοχή από την αρχή έως το τέλος με μία ανάσα. Το λεξιλόγιο είναι άφθονο καί προσιτό. Οι εικόνες πολλές καί γλαφυρές. Οι διάλογοι μεταξύ των ηρώων γρήγοροι καί ρεαλιστικοί που βοηθούν οι ήρωες να μοιάζουν αληφοθανείς καί να ταυτιστεί μαζί τους μερίδα του αναγνωστικού κοινού. Για ακόμη μία φορά θα μου επιτρέψετε να πώ ένα μεγάλο μπράβο στον κύριο Γιώργο Μαθόπουλο για την εξαιρετική μετάφραση του κειμένου από τα σουηδικά στα ελληνικά. Μεταφέρει αυτούσια όλα όσα επιθυμεί να ''κοινωνήσει'' ο συγγραφέας στο κοινό.

   Ναι,το βιβλίο το λάτρεψα. Ναι,ήδη πήρε την θέση του στα καλύτερα που διαβάζω την φετινή χρονιά. Ναι,αξίζει να αναζητήσετε όχι μόνο αυτό,αλλά όλα τα έργα του συγγραφέα. Κυκλοφορούν όλα από τις εκδόσεις Κέδρος,οπότε δε θα δυσκολευτείτε να τα βρείτε. Εγώ,ήδη,έβαλα στη λίστα μου προς αγορά τα δύο που δεν έχω καταφέρει ακόμη να διαβάσω. Ελπίζω να το κάνω σύντομα.

                                                             Καλές σας αναγνώσεις!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: FREDRIK BACKMAN (ΦΡΕΝΤΡΙΚ ΜΠΑΚΜΑΝ)

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: Och varje morgon blir vägen hem längre och längre

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΕΔΡΟΣ