Δέκα χρόνια και μια μέρα

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Ούσα ακόμη φοιτήτρια,θυμάμαι να διδάσκομαι το μάθημα της ιστορίας του φύλου. Ένα μάθημα ιστορίας που πραγματευόταν την πορεία καί την θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία,την ανάγκη της για ίση μεταχείριση καί δικαιώματα κατά την διάρκεια του 18ου έως καί τα μέσα του 20ου αιώνα. Ένα μάθημα πολύ ενδιαφέρον -όχι γιατί είμαι γυναίκα- αλλά γιατί αναδείκνυε ένα ζήτημα που απασχολούσε καί εξακολουθεί μέχρι τις μέρες μας να απασχολεί αρκετές γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο. Βλέπετε,έχω την άποψη -σωστή ή λάθος- πως η ιστορία στο σύνολό της δεν αφορά μόνο τα πολεμικά,ή,πολιτικά γεγονότα που μπορεί να σημάδεψαν μία εποχή κι ολόκληρη την υφήλιο μα καί τις αλλαγές που έγιναν σε κοινωνικό επίπεδο καί διαμόρφωσαν τον τρόπο σκέψης καί τη ζωή μας όπως την γνωρίζουμε σήμερα. 

    Η ιστορία πιστεύω πως μπορεί να μετατραπεί σε μία αστείρευτη πηγή έμπνευσης ιστορικών καί συγγραφέων με σκοπό να διατηρήσουν ζωντανές τις μνήμες καί να καταστήσουν αθάνατα στο πέρασμα του χρόνου πολλά σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν τον ρου της ιστορίας. Αγαπώ να διαβάζω ιστορικά κείμενα καί μυθιστορήματα. Δεν το έκρυψα ποτέ άλλωστε πως είμαι λάτρης αυτών. Εκτός του ότι λαμβάνω γνώσεις,έχω την αίσθηση πως μπορώ να προλάβω μία επανάληψη πιθανών λαθών του παρελθόντος,ίσως καί να λάβω μία δυσάρεστη εικόνα του μέλλοντος στην περίπτωση που δεν προσέξουμε...

   Πολλοί/ες θα γνωρίζετε τη συγγραφέα κυρία Μαίρη Παναγιώτου καθώς στο ενεργητικό της έχει αρκετά έργα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Υδροπλάνο το νέο ιστορικό της μυθιστόρημα με τίτλο ''Δέκα χρόνια και μια μέρα''. Για μένα ήταν η πρώτη μου γνωριμία με την πένα της κι έμελλε να είναι μοιραία,καθώς το βιβλίο της -εκτός του ότι μου άφησε πολύ καλές εντυπώσεις- με έκανε παράλληλα να σκεφτώ πράγματα τα οποία θεωρούσα έως σήμερα δεδομένα.

   ''Ναύπλιο, το αγαπημένο Ανάπλι του 1940, τότε που ο πόλεμος, η κατοχή και ο εμφύλιος κατακρεουργούσαν ανθρώπους και συναισθήματα. Δυο νέοι, η Μαρία και ο Κωστής, ωριμάζουν αιφνίδια και εκβιαστικά. Ο έρωτας τους όμως ξεφυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνεις και διεκδικεί τον χρόνο του, για να ζυμωθεί και να φωλιάσει στις καρδιές. Εκεί, στις δρομόσκαλες, τις στολισμένες με βουκαμβίλιες, μεταξύ των σκοτωμών και των διχασμών, το πείσμα και η θέληση κυριαρχούν και συγκλονίζουν. Στην Ελλάδα, μεταξύ 1940-1953, τότε που οι αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της χώρας είναι ραγδαίες και ο ρόλος της γυναίκας αποκτά άλλη διάσταση, αφού διεκδικείται πλέον το δικαίωμα ψήφου και το διαφορετικό ύφος στο ντύσιμό της, η σύγκρουση του συντηρητισμού και του φιλελευθερισμού αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της εποχής. Μια ιστορία, βασισμένη σε ιστορικά γεγονότα, λαμβάνει χώρα στο γραφικό Ναύπλιο, αποτυπώνοντας στον καμβά της το Παλαμήδι, τον Άγιο Σπυρίδωνα, που φέρει τη σφραγίδα της δολοφονίας του κυβερνήτη Καποδίστρια και των ονειρικών ψαροχωριών. Ένα ιστορικό ανάγνωσμα που συνεπαίρνει, καθηλώνει και τροφοδοτεί με σκέψεις τον αναγνώστη για την εξέλιξη και αποτύπωση της ελληνικής Ιστορίας.''(Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Η πείρα της συγγραφέως γίνεται αμέσως αντιληπτή από τους/τις αναγνώστες/στριες καθώς δομεί με άρτιο τρόπο το κείμενό της καί στοχεύει στην ανάδειξη της ουσίας των λόγων της κι όχι στο ''φαίνεσθαι''. Με λόγο δωρικό καί απλές,καθαρές γραμμές αποτυπώνει πάνω στο χαρτί μία ιστορία που κάλλιστα θα μπορούσε να είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα. Η αληθοφάνεια που χαρακτηρίζει όλο το κείμενο σε συνδυασμό με το πόσο προσιτοί/ες είναι οι ήρωες/ηρωϊδες που θα συναντήσουμε κατά τη διάρκεια αυτού του νοερού ταξιδιού θα βοηθήσουν στο να νιώσει το αναγνωστικό κοινό μια οικειότητα με όλα τα γεγονότα που θα λάβουν χώρα καί πολύ πιθανόν να τοποθετήσουν τους εαυτούς τους στην θέση των ηρώων.

   Η συγγραφέας μέσα από την υπόθεση του βιβλίου της δίνει μία σαφή εικόνα για τα δεδομένα καί τις προκαταλήψεις/πεποιθήσεις που υπήρχαν γύρω από την γυναίκα καί τη θέση της μέσα στην κοινωνία στην Ελλάδα του Β' Παγκοσμίου πολέμου έως καί λίγα χρόνια μετά τον εμφύλιο. Την ανάγκη για αποδοχή από το σύνολο ως ίσο μέλος της κοινωνίας με τα όποια δικαιώματα θα έπρεπε να έχει. Από την επιλογή της εργασίας καί των σπουδών έως καί την ελεύθερη επιλογή του συντρόφου,της ένδυσης καί κυρίως το δικαίωμα της ψήφου. Μπορεί για τη δική μου γενιά καί για κανά δυο ( ; ) πρίν από εμένα να φαντάζει σαν κάτι το αφύσικο,παρ'όλ'αυτά δεν έπαυε να είναι η πραγματικότητα. Ταυτόχρονα,η συγγραφέας θα αναφερθεί καί σε άλλα πολιτικά καί πολεμικά γεγονότα που χάραξαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην σύγχρονη ελληνική ιστορία.

   Αγάπησα αρκετά το συγκεκριμένο βιβλίο αλλά πιο πολύ τον τρόπο που επέλεξε η συγγραφέας να δώσει τον λόγο σε κάποιους ήρωες της να εξιστορήσουν την δική τους θέση καί οπτική σκοπιά των γεγονότων. Μία άψογη σκιαγράφηση των χαρακτήρων τους αλλά καί μίας ολόκληρης εποχής με τα όποια ήθη καί έθιμα. Μία εποχή που αποζητά να αποτινάξει από πάνω της όλα τα κακώς κείμενα καί τους συντηρητισμούς που την κρατούν αιχμάλωτη καί επιθυμεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία...

   Ολοκληρώνοντας κάπου εδώ την αναφορά μου στο βιβλίο οφείλω να πώ πως ο επίλογος του βιβλίου είναι μία επιπλέον καλή αφορμή για να το διαβάσω ξανά στο μέλλον. Η συγγραφέας τελείωνει την ιστορία του βιβλίου με έναν τρόπο ευφυή που μας κάνει σκεφτούμε για την πορεία της ζωής των ηρώων από εκεί καί ύστερα. Γιατί όχι,να μην ορίσουμε όλοι κι όλες εμείς ξεχωριστά από ένα επιθυμητό για εμάς φινάλε... Το βιβλίο σας το προτείνω ανεπιφύλακτα. Σπεύστε να το αναζητήσετε!

                                                           Καλές σας αναγνώσεις!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΜΑΙΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΥΔΡΟΠΛΑΝΟ