Αντίο, φαντάσματα

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

    Υπάρχει κάποιος/α που μπορεί να δηλώσει με πάσα ειλικρίνεια καί σιγουριά πως δεν έχει κανέναν φόβο,ή,κρυμμένα μυστικά,δεν αισθάνεται ενοχές,ή,δεν έχει καταχωνιασμένους ''σκελετούς'' μέσα στην ντουλάπα του/της που αν βγούν έξω απειλούν να τον/την ''πνίξουν'' καί να ταράξουν την φαινομενικά γαλήνια ζωή του/της; Εγώ πιστεύω,ακράδαντα,πως δεν υπάρχει... Κι όχι,δεν κρίνω εξ ιδίων τα αλλότρια αλλά η ίδια η ζωή καθημερινά μας αποδεικνύει πως όλοι κι όλες είμαστε ''δέσμιοι/ες'' -είτε σε μεγαλύτερο,είτε σε μικρότερο βαθμό- αρνητικών σκέψεων καί συναισθημάτων. Βλέπετε,η ζωή δεν είναι παραμύθι,ούτε ζούμε πάνω σε ένα ροζ συννεφάκι. Υπάρχουν καί οι καλές καί οι κακές στιγμές. Όλα μαζί στο σύνολό τους δίνουν έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα στη ζωή μας. Το πως εμείς οι ίδιοι/ες επιλέγουμε να φερθούμε,είναι κάτι που επαφίεται στον καθένα καί στην καθεμία ξεχωριστά.

   Κυκλοφόρησε πρόσφατα στη χώρα μας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το δεύτερο μυθιστόρημα της συγγραφέως Nadia Terranova (Νάντια Τερανόβα) με τίτλο ''Αντίο,φαντάσματα'' καί σήμερα σας το παρουσιάζω μέσα από το blog μου. Ένα κοινωνικό κάτα βάση βιβλίο που κάλλιστα θα μπορούσε να βασίζεται σε αληθινή ιστορία γιατί τα όσα αναφέρει μέσα στην υπόθεσή του είναι πράγματα που έχουμε ακούσει,κατά καιρούς,να συμβαίνουν γύρω μας,ακόμη καί σε ανθρώπους που μπορεί να γνωρίζουμε.  Ένα βιβλίο που αρχικά -δεν σας το κρύβω- πως κάπως το ''φοβήθηκα'' αλλά κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης κι όσο περισσότερο εμβάθυνα μέσα σε αυτό,κατάφερε κι αντέστρεψε την πρώτη μου άποψη καί με ικανοποίησε σε αρκετά μεγάλο βαθμό.

   ''Η τριανταεξάχρονη Ίντα επιστρέφει μετά από καιρό στη γενέτειρά της, τη Μεσσίνη, για να βοηθήσει τη μητέρα της να ανακαινίσουν το σπίτι τους, προκειμένου να το πουλήσουν. Περιτριγυρισμένη από αντικείμενα και αναμνήσεις, η Ίντα πρέπει να αποφασίσει ποια κομμάτια του παρελθόντος θα κρατήσει και ποια θα αφήσει πίσω της. Την ίδια στιγμή, τα φαντάσματα της εφηβικής της ηλικίας μοιάζουν να αναδύονται από το παρελθόν: πριν από είκοσι τρία χρόνια, ο πατέρας της εγκατέλειψε την οικογένειά του και εξαφανίστηκε. Ξαφνικά, η ανάμησή του στοιχειώνει και πάλι όχι μόνο την ύπαρξη της οικογένειάς του, μα και κάθε ρωγμή του σπιτιού, κάθε συζήτηση και σιωπή ανάμεσα σε μητέρα και κόρη. Και η Ίντα πρέπει πάση θυσία να βρει έναν τρόπο να σπάσει τα δεσμά της και να βγάλει τον πατέρα της από το προσκήνιο της ζωής της." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε τρία μέρη που φέρουν τους τίτλους: ''Το όνομα'' - ''Το σώμα'' καί ''Η φωνή''. Σαν τα τρία στάδια που θα πρέπει να περάσουμε μαζί με την κύρια πρωταγωνίστρια μας για να φτάσουμε ( ; ) στην λύτρωση που φέρνει μία κάθαρση. Τα κεφάλαια μικρά καί περιεκτικά βοηθούν στην ομαλή ροή των γεγονότων καί μας παρέχουν ολοκληρωμένη την εικόνα χωρίς να αφήνουν κενά. Το λεξιλόγιο κι αυτό προσαρμόζεται στο ποιο πρόσωπο μιλάει καί σε συνδυασμό με τις γλαφυρές περιγραφές των εικόνων έχουμε ως αποτέλεσμα ένα κατανοητό καί ζωντανό κείμενο που εστιάζει στο να ''γεννήσει'' στις ψυχές των αναγνωστών συναισθήματα. Συναισθήματα ποικίλα που είναι έντονα κι εξουθενωτικά κάποιες φορές κι άλλα που ελευθερώνουν...

    Δεν έχω διαβάσει το πρώτο έργο της συγγραφέως ώστε να το συγκρίνω με το παρόν αλλά οφείλω να ομολογήσω πως η αφηγηματική της δεινότητα με έπεισε. Με έκανε να πιστέψω πως αυτή η πρωτοπρόσωπη εξιστόρηση των γεγονότων έκρυβε κάτι παραπάνω από πίσω της. Πως η συγγραφέας καί η ηρωϊδα ήταν ένα καί το αυτό. Όχι δύο ξεχωριστά πρόσωπα. Δεν ξέρω πως κατάφερε τόσο έξυπνα να με ''παρασύρει'' με τον λόγο καί τις περιγραφές της καί να καταλήξω σε αυτό το συμπέρασμα. Φαίνεται πως έχει δουλέψει πάνω σε αυτό καί δεν κάνει ένα γρήγορο,επιφανειακό πέρασμα. Με λεπτούς,περίτεχνους χειρισμούς αποτυπώνει πάνω στο χαρτί -σαν μία μορφή εξομολόγησης καί εσωτερικού διαλόγου- την ιστορία της οικογένειας της πρωταγωνίστριάς της καί τον τρόπο με τον οποίο επηρέασε το υπόλοιπο της ζωής καί των επιλογών της μέχρι σήμερα.

    Οι ειδικοί -κι όχι μόνο- λένε πως υπάρχουν εμπειρίες ζωής που μας στιγματίζουν καί μας καθορίζουν σε υπέρτατο βαθμό. Ειδικά όταν λαμβάνουν χώρα σε κρίσιμες ηλικίες όπως τα παιδικά,ή,εφηβικά μας χρόνια. Όχι μόνο τον χαρακτήρα μας αλλά καί το πως θα είναι οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους γύρω μας. Η απώλεια ενός γονιού σε αυτές τις ηλικίες είναι κάτι πολύ επώδυνο καί δύσκολο. Πόσο μάλλον όταν δεν έχουμε να κάνουμε με έναν θάνατο,όπου εκεί κανείς καί καμία δεν μπορεί να το επιλέξει,ή,να το ανατρέψει αλλά με μία οικειοθελή εξαφάνιση. Τα παιδιά καί οι έφηβοι προφανώς καί θα το εκλάβουν ως μία απόρριψη. Μία απόρριψη που θα έρθει να τους χτυπήσει στο πρόσωπο σαν ένα δυνατό χαστούκι που θα σημάνει την απώλεια της αθωότητάς τους με βίαιο καί καταναγκαστικό τρόπο.

   Η συγγραφέας επιχειρεί,επίσης,μέσα από την ιστορία του βιβλίου της να αναδείξει το ζήτημα της πολυπλοκότητας των ανθρωπίνων σχέσεων σε οικογενειακό,φιλικό καί ερωτικό επίπεδο. Οι σχέσεις είναι ζωντανοί οργανισμοί που χρειάζονται φροντίδα,κατανόηση,στοργή,αγάπη,εμπιστοσύνη καί αλήθεια. Άν λείπει έστω κι ένα από αυτά,τότε θα προκληθούν ρωγμές πάνω στους όποιους δεσμούς καί θα ταράξουν την όποια ισορροπία υπάρχει. Γι'αυτό καί όλοι/ες πρέπει πάντα να ''δουλεύουμε'' πάνω στις σχέσεις καί να δίνουμε το εκατό τοις εκατό του εαυτού μας κι όχι να έχουμε τη λανθασμένη εντύπωση πως μπορούν να λειτουργήσουν στον αυτόματο πιλότο χωρίς δική μας συμμετοχή...

   Η μνήμη είναι ένα ακόμα σπουδαίο ''όπλο'' στα χέρια μας. Έχει τη δυνατότητα να μας προστατεύει,είτε ''κοιμίζοντας'' συναισθήματα καί θύμησες που προκαλούν αναστάτωση καί πόνο,είτε διατηρώντας ζωντανές ευχάριστες,καλές στιγμές. Η ανθρώπινη ύπαρξη είναι συνυφασμένη με αυτήν. Βρίσκουμε καί χάνουμε την ''ταυτότητά'' μας χάρη αυτής. Ακόμη καί η σκέψη μας ορίζεται πολλές φορές από εκείνη. Τί γίνεται,όμως,όταν πρέπει να έρθουν στο φώς όλα όσα μας φοβίζουν κι τα έχουμε αποσύρει από την σκέψη μας; Μήπως επιβάλλεται να τα δούμε κατάματα καί να τα αντιμετωπίσουμε ώστε να κλείσουν οι κύκλοι που είχαν ''ανοίξει'' κατά το παρελθόν καί το ρολόι που είχε σταματήσει σε μία συγκεκριμένη ώρα να αρχίσει να δουλεύει πάλι από την αρχή;

   ''Αντίο,φαντάσματα'' ο τίτλος του βιβλίου καί δεν θεωρώ πως θα μπορούσε να υπάρξει άλλος πιο περιεκτικός που να δίνει απόλυτα το νόημα της ιστορίας. Ναι,έρχεται κάποια στιγμή ο καιρός που πρέπει να αποδεσμευτούμε από αυτά καί να νιώσουμε ελεύθεροι/ες. Να ζήσουμε χωρίς βαρίδια στις πλάτες μας. Να ξεφύγουμε από αυτό που τόσο έντονα θεωρούμε ''σπίτι μας'' καί μας εγκλωβίζει μέσα του. Το σπίτι δεν είναι,ή τουλάχιστον δεν πρέπει να θεωρείται φυλακή... Μη δένεστε με άψυχα αντικείμενα... Η ουσία είναι αλλού... Εμένα το βιβλίο με έκανε να αναθεωρήσω τη στάση μου απέναντι σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Έγινε η αφορμή να δώ κάτι με άλλα μάτια καί να διώξω τα όποια φαντάσματα μακρυά. Μην διστάσετε κι εσείς με τη σειρά σας να τους πείτε αντίο...

                                                           Καλά σας αναγνώσματα!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: NADIA TERRANOVA (ΝΑΝΤΙΑ ΤΕΡΑΝΟΒΑ)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΟΤΣΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: METAIXMIO

ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΟΥ ΕΛΑΒΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: Martoglio,Subiaco,Alassio Centolibri καί Mario La Cava 2019