Συνέντευξη με τον συγγραφέα Κώστα Πούλιο

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Σημερινός μου καλεσμένος στην στήλη των συνεντεύξεων ο συγγραφέας Κώστας Πούλιος. Τον ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο καί τις απαντήσεις του. Από τις εκδόσεις Ελκυστής κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίο με τίτλο ''Το εργοστάσιο''. Του εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Για όσους/ες επιθυμούν να το διαβάσουν,μπορούν να το προμηθευτούν είτε από το επίσημο site του εκδοτικού,είτε από κάποιο βιβλιοπωλείο.

                                                 Για να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

Κ.Π. Θα ήθελα,πριν απαντήσω στις ερωτήσεις,να σας ευχαριστήσω για την παρουσίαση/κριτική του «Εργοστασίου» και,φυσικά,για την παρούσα συνέντευξη. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Ποιο ήταν το έναυσμα για να ασχοληθείτε με την συγγραφή;

Κ.Π. Από μικρός είχα μια καλή σχέση με τα κείμενα. Πάντα,όταν δεν έπαιζα,διάβαζα,ακόμα και στο φαγητό. Ήταν από τις ευχάριστες απασχολήσεις μου. Αργότερα,η μελέτη και η διδασκαλία της λογοτεχνίας,αλλά και άλλων μορφών λόγου έγινε το επάγγελμά μου,μια και έχω αισίως συμπληρώσει τριάντα χρόνια φιλόλογος. Υπήρχε λοιπόν μια προδιάθεση και ένα υπόβαθρο,στοιχεία που αξιοποίησα γράφοντας ποιήματα,αλλά και άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά του Βόλου. Πεζό λογοτεχνικό κείμενο – ένα και μοναδικό -  έγραψα όταν βρήκα το χρόνο. (Βλέπετε,δουλειά και οικογένεια - είμαι πατέρας τριών παιδιών - δε σου αφήνουν πολλά περιθώρια.) Δε μου φάνηκε άσχημο,αλλά αυτή ήταν η δική μου άποψη,δεν το είχε δει κανείς. Ξαναδοκίμασα,όταν έστειλα διήγημά μου στον Δ΄ διεθνή διαγωνισμό «Αντώνης Σαμαράκης». Το Α΄ βραβείο ήταν για μένα η επιβεβαίωση ότι μπορώ να περάσω και στην απέναντι όχθη,αυτή της συγγραφής.  

EΡΩΤΗΣΗ 2: Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ελκυστής το πρώτο σας βιβλίο με τίτλο ‘‘Το εργοστάσιο’’. Να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι’αυτό;

Κ.Π. Σας ευχαριστώ. Το Εργοστάσιο του μυθιστορήματος είναι η ναυαρχίδα της «Α.Ε.Τ. ΠΥΡΡΟΣ»,της μεγαλύτερης τσιμεντοβιομηχανίας της Ελλάδας. Βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από μια μεγάλη επαρχιακή πόλη και πρωτεύουσα νομού,την οποία μολύνει με τους ρύπους του,με αποτέλεσμα οι κάτοικοί της να οργανωθούν και να αντιδράσουν. Την κατάσταση εκμεταλλεύονται συμφέροντα ντόπια - Δήμος,Μητρόπολη,Κυβέρνηση - και ξένα - διεθνή funds,αποσταθεροποιητικοί γεωπολιτικοί παράγοντες -,που επιδιώκουν ίδια οφέλη. 

Όλα αυτά όμως δε δίνουν παρά ένα γενικό περίγραμμα,ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι ηρωίδες – οι πρωταγωνίστριές μου είναι κυρίως γυναίκες – και οι ήρωες του μυθιστορήματος. Οι εξελίξεις γύρω από το θέμα του εργοστασίου θα αποτελέσουν την αφορμή για μεγάλες αλλαγές στις ζωές όλων,αλλά και στην πορεία ολόκληρης της χώρας.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Ποια η πηγή έμπνευσης της ιστορίας του βιβλίου σας; Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του;

Κ.Π. Ο Βόλος όπου γεννήθηκα και διαμένω είναι μια πόλη που περιστοιχίζεται από βιομηχανίες και βιώνει μεγάλο πρόβλημα με τη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Είναι μέρες που ο αέρας μυρίζει απαίσια και σκέφτεσαι ακόμη και να βγεις έξω να κυκλοφορήσεις. Αυτή ήταν η κύρια πηγή της έμπνευσής μου. Ήθελα,ένιωθα υποχρεωμένος,να μιλήσω γι’αυτό. Και τελικά έγινε η αφορμή να μιλήσω για πολλά περισσότερα.

Από τη στιγμή που σημείωσα την πρώτη λέξη στο χαρτί μέχρι την ολοκλήρωση του βιβλίου πέρασαν περίπου οκτώ μήνες. Και δεν έγραφα εντατικά. Υπήρξαν φορές που ένιωσα έκπληξη για το πώς συμπληρωνόταν σιγά σιγά το παζλ του «Εργοστασίου» και κατάλαβα πως ήμουν περισσότερο έτοιμος για το συγκεκριμένο εγχείρημα απ’ό,τι πίστευα κι ο ίδιος.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Γιατί επιλέξατε η εξιστόρηση της ιστορίας να γίνει μόνο από την κύρια πρωταγωνίστριάς σας; 

Κ.Π. Από την αρχή ήθελα έναν ενδοδιηγητικό αφηγητή,να μετέχει δηλαδή στην κύρια ιστορία και μέσα στο πλαίσιο αυτής να διηγείται τις άλλες (των υπολοίπων ηρώων),τις εγκιβωτισμένες ιστορίες. Ωστόσο,δεν μου «βγήκε». Κύρια γιατί η κεντρική αφηγήτρια πάσχει από αλτσχάιμερ και δεν είναι πολύ αληθοφανές να θυμάται λεπτομέρειες από τη ζωή άλλων. Έτσι,λοιπόν,στο βιβλίο ακούγονται κι άλλες φωνές,γυναικείες κυρίως.  

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Ποιο το νόημα που θα θέλατε να περάσετε μέσα από τo βιβλίo σας προς τους αναγνώστες;

Κ.Π. Υπάρχουν πολλά νοήματα μέσα στο «Εργοστάσιο» και ο κάθε αναγνώστης μπορεί να προσλάβει ένα ή περισσότερα από αυτά. Χωρίς να θέλω να προκαταλάβω κανέναν,θα πω ότι ελπίζω να γίνεται αντιληπτό - και προσλήψιμο - ότι έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή του καθενός που θα πρέπει να αντιπαρατεθεί με τον ίδιο του τον εαυτό,να δει την αλήθεια κατάματα και,επιτέλους,να αντιδράσει. Να μη φοβηθεί λοιπόν την αλλαγή,αφού αυτή θα τον φέρει πιο κοντά στον εαυτό του. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση και οι συνέπειές της είναι,επαναλαμβάνω,το περίγραμμα.  

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Τι θα επιθυμούσατε να κρατήσουν οι αναγνώστες/στριες από τις ιστορίες των ηρώων σας;

Κ.Π. Την αγωνιστική διάθεση της Ρίνας,την ενδοσκόπηση και τη μεταστροφή του Νεοπτόλεμου,την αναπλαισίωση της Μαργαρίτας,την οικολογική συνείδηση της Χριστίνας,την εξομολόγηση του Μητροπολίτη Αλέξιου,την ψυχική δύναμη της ηγουμένης Βαρσανουφίας,την κοσμοθεωρία των Κινέζων επενδυτών και άλλα πολλά.

Θα ήθελα όμως να κρατήσουν και τη μεγάλη ιστορία,αυτή του Εργοστασίου Τσιμέντων – ως συμβόλου – και της μοίρας του.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Θα γράφατε ποτέ ένα βιβλίο,η ιστορία του οποίου θα βασιζόταν σε αληθινά γεγονότα; Ναι ή όχι; Και γιατί;

Κ.Π. Ό,τι αναφέρεται στο «Εργοστάσιο» είναι αληθινό. Εννοώ ότι ως γεγονός έχει συμβεί. Άλλωστε,το υλικό της φαντασίας είναι η πραγματικότητα. Υπό αυτή την έννοια κάθε μυθιστόρημα είναι μια υβριδική κατασκευή,που προκύπτει από τον συνδυασμό των στοιχείων όσων μας περιβάλλουν,τα οποία στο μυαλό του συγγραφέα αποδομούνται,ανασχηματίζονται  και ενώνονται σε μια καινούργια – μυθιστορηματική – πραγματικότητα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Ισχύει -κατά την άποψή σας- αυτό που λένε πως η τέχνη αντιγράφει τη ζωή;

Κ.Π. Η τέχνη είναι μίμηση,έχουν αποφανθεί οι φιλόσοφοι γι’αυτό. Επίσης έχει ειπωθεί ότι η ζωή γράφει τα καλύτερα σενάρια (το λέω,γιατί ένας φίλος σκηνοθέτης μου είπε ότι «βλέπει» το «Εργοστάσιο» ως τη βάση για κινηματογραφική ταινία). Το ερώτημα είναι λοιπόν: «γιατί αντιγράφουμε;», δηλαδή «γιατί κάνουμε τέχνη;» Δε μας φτάνουν όσα ζούμε; Γιατί να γεμίζουν το χρόνο μας οι ψεύτικες ζωές φανταστικών πλασμάτων (αναφέρομαι στους λογοτεχνικούς ήρωες); 

ΕΡΩΤΗΣΗ 9: Πόσο εύκολα ή δύσκολα αποδέχεται το αναγνωστικό κοινό στην χώρα μας τους νεότερους συγγραφείς;

Κ.Π. Δεν μπορώ να δω το αναγνωστικό κοινό ως target group,δεν είμαι επιχειρηματίας. Ξέρω όμως ότι η αναγνωστική συμπεριφορά μπορεί να καθοδηγηθεί σε μεγάλο βαθμό και ίσως οι «επαγγελματίες αναγνώστες» των εκδοτικών οίκων να καταλήγουν σε μια τέτοια πρακτική. Έτσι,είναι δυνατόν κάποιος να «εθιστεί» και στην καλή και την κακή λογοτεχνία,κι εδώ συμπεριλαμβάνω και τη δουλειά των νεότερων συγγραφέων. Γνωρίζω,επίσης,πως ένα καλό βιβλίο,ένα καλό πνευματικό έργο,δε φωνάζει ποτέ. Γι’αυτό ο αναγνώστης οφείλει να είναι προσεκτικός και να μετρά αναλόγως,ώστε να γευτεί και την ηδονή της ανάγνωσης που συναντά κανείς πολλές φορές και στα «δύσκολα» κείμενα,αυτά που κινούνται έξω από την «πεπατημένη». Γιατί τελικά,όπως αναφέρεται στον Άμλετ,«η τέχνη δεν είναι για τους λίγους ούτε για τους πολλούς,είναι για τον καθένα ξεχωριστά.» Πιστεύω ότι ισχύει το ίδιο και για την ανάγνωση,ότι στο τέλος ο καθένας παίρνει το κομμάτι που θέλει.

ΕΡΩΤΗΣΗ 10: Τέλος,ποιο ήταν εκείνο το βιβλίο που διαβάσατε πρόσφατα και σας ικανοποίησε στον μέγιστο βαθμό;

Κ.Π. Τον τελευταίο χρόνο,που λόγω καραντίνας βρήκα την ευκαιρία για περισσότερο διάβασμα,βίωσα μια σειρά από απανωτές απογοητεύσεις,όταν αποφάσισα να ανοίξω – επιτέλους - κάποια παλαιότερα μυθιστορήματα που είχα αδιάβαστα στη βιβλιοθήκη μου,τα οποία μάλιστα είχαν γίνει best seler όταν εκδόθηκαν. Ειλικρινά,δεν κατάλαβα τον λόγο. Διάβασα όμως κι ένα καινούργιο,το «Όλα είναι παρελθόν»,του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα Κώστα Λιάκου,ένα αστυνομικό μυθιστόρημα έξυπνο και πραγματικά απολαυστικό στην ανάγνωση.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας καί τις απαντήσεις σας.

Με εκτίμηση,Κυριακή Γανίτη από το blog Dominica Amat

Διαβάστε εδώ την κριτική μου για το βιβλίο: https://dominicamat.blogspot.com/2021/04/blog-post_92.html