ΤΟ ΚΑΛΟ ΜΠΛΕ ΣΕΡΒΙΤΣΙΟ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

     Τί μας συνδέει,άραγε,με έναν τόπο; Η καταγωγή,τα συναισθήματα καί οι μνήμες,οι εμπειρίες ζωής,ή,οι άνθρωποι; Μήπως είναι όλα αυτά μαζί καί τίποτα την ίδια στιγμή; Άν ακούσουμε τους μεγαλύτερους,η συμβουλή τους προς εμάς είναι να δενόμαστε με ό,τι μας προσφέρει ευτυχία κι όχι με τα άψυχα αντικείμενα. Βλέπετε,οι τόποι δεν ανήκουν σε εμάς τους ανθρώπους,αλλά εμείς ανήκουμε σε εκείνους. Οξύμωρο κι όμως αληθινό! Εμείς οι ίδιοι/ες δημιουργούμε την όποια ευτυχία,ή,την όποια δυστυχία μας βάσει των δικών μας επιλογών καί πράξεων. Οι τόποι δεν φέρουν καμία ευθύνη. Απλά είναι το σκηνικό όπου θα λάβουν χώρα τα όποια γεγονότα. Ας πάψουμε,πια,να μοιρολατρούμε καί να αρχίσουμε να αναζητάμε ό,τι πραγματικά αξίζει. Όταν έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας καί περιστοιχιζόμαστε από ανθρώπους που τους νοιαζόμαστε κι εκείνοι/ες το ίδιο,στο χέρι μας είναι να καταφέρουμε πολλά. Αρκεί να το θέλουμε.

  Θα μου επιτρέψετε,προτού σας μιλήσω για το βιβλίο που διάβασα σήμερα,να σας εξομολογηθώ κάτι. Υπάρχουν φορές που διαβάζω βιβλία τα οποία με γέμισαν με πληθώρα συναισθημάτων καί σκέψεων καί δυσκολεύομαι,έπειτα,να γράψω τις εντυπώσεις μου γι'αυτά. Κατά έναν παράδοξο τρόπο,εισχωρούν τόσο βαθειά στην ψυχή μου,χωρίς να βρίσκουν την παραμικρή αντίσταση. Ναι,αυτά τα βιβλία χαράσσονται με ανεξίτηλο τρόπο στο μυαλό μου. Αισθάνομαι πως δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουν ακριβώς το τι νιώθω. Πως οι λέξεις λιγοστεύουν. Ακόμη κι αν πρόκειται για μυθοπλασία,ή,αληθινές ιστορίες,που σε καμία των περιπτώσεων δε σχετίζονται με εμένα,έχω την αίσθηση πως τα έχω ζήσει κι εγώ. Είναι τόση η σφοδρότητα των περιγραφών των εικόνων που κυριαρχούν μέσα σε αυτά που δεν μας αφήνουν περιθώρια για να τα απορρίψουμε ως λιγότερο αρεστά κείμενα.

   Η συγγραφέας Ιφιγένεια Τέκου επανέρχεται με το νέο της ιστορικό/κοινωνικό βιβλίο με τίτλο ''Το καλό μπλε σερβίτσιο'' που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ένα μυθιστόρημα που μπορεί να θεωρηθεί φόρος τιμής στην μακραίωνη παρουσία καί ιστορία του ελληνισμού της Σμύρνης καί των όσων φρικτών καταστάσεων έζησαν οι Έλληνες καί οι Ελληνίδες στην καταστροφή του 1922. Μία καταστροφή που δεν είχε μόνο απώλειες περιουσιών καί της πατρίδας,αλλά καί αθώων ανθρώπινων ζωών. Μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές που ''λερώνουν'' με μαύρο χρώμα την ανθρώπινη ύπαρξη,αποδεικνύοντας πως οι άνθρωποι είναι τα χείριστα εκ των θηρίων... 

   Η διαφορά του παρόντος βιβλίου,σε σχέση με άλλα που αναφέρονται στην Σμύρνη καί το ελληνικό στοιχείο εκεί,είναι πως η συγγραφέας δεν επιλέγει να εστιάσει μόνο στο τραγικό συμβάν της καταστροφής,αλλά στον τρόπο ζωής καί δράσης των ανθρώπων εκεί προτού προηγηθούν τα τραγικά γεγονότα,αλλά καί κατά την άφιξή τους στην Ελλάδα. Αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν πάντα πρόσφυγες. Είχαν οικογένειες,την περιουσία τους,τους φίλους καί τους συγγενείς τους,τις εργασίες τους,τους έρωτες,τα πάθη,τα λάθη καί τα προσωπικά τους βιώματα. Άραγε,έχουμε αναρωτηθεί ποτέ το πως ήταν η ζωή τους όσο ζούσαν ειρηνικά εκεί κι έπειτα όταν έχασαν τα πάντα κι αναγκάστηκαν να έρθουν στην Ελλάδα μην έχοντας σχεδόν τίποτα; Το πως τους/τις επηρέασε όλο αυτό που έζησαν; Το πόσο αγωνίστηκαν για να ζούν αξιοπρεπώς; Το πως τους/τις υποδέχθηκε ο ντόπιος πληθυσμός εδώ; Τις όποιες ελπίδες έτρεφαν πως θα γύριζαν πάλι πίσω,αλλά λόγω των πολιτικών εξελίξεων κι αυτές εξαλείφθηκαν παντελώς; 

   ''Το καλό μπλε σερβίτσιο'' ο τίτλος του βιβλίου κι αυτομάτως περνά από το νού μας η σκέψη πως κάτι τόσο μικρό κι ασήμαντο δύναται να σημαίνει τόσα πολλά για εμάς. Μπορεί να γίνει η πυξίδα που θα μας οδηγεί με σιγουριά στο μέλλον,ενώ ταυτόχρονα να διατηρεί ζωντανή τη μνήμη. Το ραγισμένο σερβίτσιο που κοσμεί την εικόνα του εξωφύλλου,όχι μόνο ταιριάζει απόλυτα με τον τίτλο,αλλά δηλώνει πως με προσοχή,αγάπη,υπομονή καί θέληση ακόμη καί κάτι που έχει ραγίσει μπορεί να κολλήσει καί να είναι όπως παλιά.

   Η συγγραφέας μέσα από την υπόθεση του βιβλίου της στήνει ένα ονειρικό σκηνικό που δεν αφήνει κανέναν καί καμία ασυγκίνητο/η. Μοιάζει σαν να αφορά όλους κι όλες μας. Οι ήρωες καί οι ηρωϊδες της σαν να είναι βγαλμένοι/ες από κάποια αρχαία τραγωδία,έρχονται να μας δώσουν σημαντικά μαθήματα για τη ζωή μας. Η σκιαγράφηση των χαρακτήρων τους θεωρώ πως είναι από τα δυνατά χαρτιά στα χέρια της συγγραφέως. Μας διδάσκουν την ελπίδα,την αληθινή φιλία,τον έρωτα,την συντροφικότητα,την ανιδιοτελή προσφορά στον συνάνθρωπο,την μητρική καί αδελφική αγάπη καί την καλοσύνη μα καί την κακία που υπάρχει μέσα στις ψυχές των ανθρώπων. Μα πάνω απ'όλα είναι ένα βιβλίο που υμνεί την ειρήνη καί την ελευθερία. Δεν βλέπουμε το μίσος να φωλιάζει στις ψυχές των ανθρώπων. 

   ''ΣΜΥΡΝΗ 1913.Η Μαργή, πληροφοριοδότρια των Βρετανών, αισθάνεται τα δάχτυλα του Τούρκου διώκτη της να σφίγγουν τον λαιμό της, την ανάσα της να κόβεται. Η εντεκάχρονη κόρη της Διδώ, με τα παράξενα μάτια που όλοι τα κοροϊδεύουν και τα φοβούνται, τίθεται μαζί με τον αδελφό της υπό την προστασία του λεβαντίνου Έντουαρντ, συνεργάτη της Βρετανικής Μυστικής Υπηρεσίας. Εκείνος θα αντιληφθεί την ιδιαίτερη ευφυΐα της και θα αναλάβει να της προσφέρει, μέσα στα επόμενα χρόνια, όλα τα εφόδια που θα τη μετατρέψουν σε πολύτιμη κατάσκοπο, ενώ παράλληλα προσπαθεί να κρύψει το ανόσιο αίσθημα που γεννιέται για την προστατευόμενή του. Η μέρα της φωτιάς και της καταστροφής θα σημαδέψει για πάντα τη Διδώ. Κουβαλώντας βαριές απώλειες στις αποσκευές της, θα πάρει τον δρόμο της προσφυγιάς, δημιουργώντας μια νέα ζωή στην Ελλάδα, σε έναν τόπο που ταλανίζεται από τα δικά του προβλήματα...Ένα μυθιστόρημα πλημμυρισμένο από τους ηδονικούς αναστεναγμούς της Σμύρνης πριν από την Καταστροφή, τους ψιθύρους των μυστικών υπηρεσιών που έδρασαν τότε εκεί και τον έρωτα που μπορεί να γεννηθεί από δυο μάτια διαφορετικού χρώματος." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   ''Το καλό μπλε σερβίτσιο'' είναι το δεύτερο βιβλίο της συγγραφέως που διαβάζω καί τολμώ να πω πως το αγάπησα ακόμη παραπάνω από το προηγούμενο. Ο λόγος της πιο μεστός καί αισθαντικός βρήκε κατευθείαν το στόχο του,που δεν ήταν άλλος από μία θέση στην καρδιά μου. Από το άφθονο λεξιλόγιο που ενισχύεται από την τοπική ντοπιολαλιά έως καί τις ζωντανές εικόνες της Σμύρνης καί όλων όσων συνέβησαν,η όσφρησή μου ερεθίστηκε από μυρωδιές καπνού,αισθάνθηκα τις φλόγες να γλείφουν το κορμί μου,άκουσα τις φωνές πόνου καί απελπισίας καί γέλασα πάλι δυνατά βλέποντας το μέλλον να υπόσχεται μόνο χαρά από εδώ καί πέρα. Αναζητήστε το κι εσείς!

                                                                  Καλές σας αναγνώσεις!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΤΕΚΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ