ΝΥΦΙΚΟ ΑΠΟ ΠΟΡΦΥΡΑ

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

    Η πηγή από την οποία αναδύονται οι γνώσεις ποτέ δε στερεύει,όπως δεν παύει ποτέ κανένας άνθρωπος,όσο χρονών κι αν είναι,να μαθαίνει όλο καί περισσότερα πράγματα. Όσες γνώσεις κι αν έχουμε αποκτήσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας,άλλες τόσες μας περιμένουν εκεί έξω να τις κατακτήσουμε. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διδαχθούμε. Είτε εμπειρικά,είτε ακούγοντας ιστορίες από μεγαλύτερους,είτε παρακολουθώντας ντοκιμαντέρ,είτε διαβάζοντας ακαδημαϊκά,ή,λογοτεχνικά έργα. Η ιστορία του τόπου μας είναι πολύ μεγάλη καί δεν μπορώ να πώ με πάσα ειλικρίνεια πως γνωρίζω τα πάντα με όλες τις λεπτομέρειες. Ό,τι έχω διδαχθεί στο σχολείο κι έπειτα στο πανεπιστήμιο είναι ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι,μα όχι τα πάντα. Αγαπώ να διαβάζω ιστορικά λογοτεχνικά μυθιστορήματα γιατί λαμβάνω επιπλέον μαθήματα. Γιατί,καλώς,ή,κακώς,ένας/μία συγγραφέας πρίν να καταγράψει πάνω στο χαρτί ένα ιστορικό μυθιστόρημα,απαιτείται πολλή καί ενδελεχή έρευνα ώστε να είναι ιστορικά ακριβή τα όσα γράφει. Προφανώς κι έχει ανατρέξει σε έγκυρη βιβλιογραφία κι έρχεται καί συνδυάζει την μυθοπλασία με την πραγματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο καί μαθαίνει το αναγνωστικό κοινό καί ψυχαγωγείται. 

    Στη χώρα μας έχουμε πολλούς κι αξιόλογους δημιουργούς που τα έργα τους έχουν αγαπηθεί πολύ από το αναγνωστικό κοινό. Δυστυχώς,ο χρόνος είναι περιορισμένος καί δε γίνεται να διαβάζουμε όλα τα βιβλία που κυκλοφορούν. Σας έχω ξαναπεί πως χαίρομαι να έρχομαι σε επαφή με την πένα όλο καί περισσότερων συγγραφέων. Κάτι ανάλογο μου συνέβη πάλι σήμερα. Μία νέα γνωριμία που έμελλε να είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Η συγγραφέας Σοφία Βοϊκου,με το γεμάτο συγγραφικό βιογραφικό,επανέρχεται δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του προηγούμενου έργου της,με το νέο ιστορικό της μυθιστόρημα με τίτλο ''Νυφικό από πορφύρα'' που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ένα μυθιστόρημα που ο ιδιάζων καί μη αναμενόμενος τίτλος του έρχεται σε αντίθεση με την υπόλοιπη μουντή εικόνα του εξωφύλλου.

   Η συγγραφέας,όπως αναφέρει καί η ίδια στον πρόλογό της,εμπνευσμένη από τη λέξη Μελένικο,γράφει πάνω στο χαρτί μία ιστορία για έναν τόπο όπου οι Έλληνες προσπαθούσαν να επιβιώσουν καί τον θεωρούσαν πατρίδα τους. Ένας τόπος όπου η άγρια ομορφιά του αιχμαλώτιζε τους πάντες καί οι διεκδικητές αυτού ήταν πολλοί. ''Μελένικο, αρχές του εικοστού αιώνα. Ένας τόπος εξορίας, ξεχασμένος από θεούς και ανθρώπους, σε μια εποχή όπου Έλληνες, Βούλγαροι και Τούρκοι μάχονται άγρια μεταξύ τους. Ένας κομιτατζής, ένας καλόγερος κι ένας έμπορος από τη Βιέννη διεκδικούν την καρδιά της ίδιας γυναίκας. Είναι η Θεοφανώ, με τη βυζαντινή καταγωγή, σκληροτράχηλη και σαγηνευτική όπως ο τόπος που τη γέννησε. Άνθρωποι δυνατοί που μεγαλούργησαν και προσπαθούν να αντισταθούν στη μοίρα που άλλοι έχουν χαράξει για εκείνους. Μια μοίρα σημαδεμένη από το κόκκινο του κρασιού, του αίματος και της αμαρτίας. Κόκκινο της πορφύρας." (Περίληψη οπισθοφύλλου) 

   ''Νυφικό από πορφύρα'',όπως προείπα ο τίτλος του βιβλίου κι αμέσως ένα ερωτηματικό ξεπήδησε από τη σκέψη μου. Τα νυφικά είθισται να είναι φτιαγμένα από ανοιχτόχρωμα υφάσματα. Πώς αυτό επιλέχθηκε να φέρει το κόκκινο χρώμα το οποίο προέρχεται από την επεξεργασία του οστράκου που μας δίνει την χρωστική ουσία,την πορφύρα; Έπειτα,το κόκκινο χρώμα έχει ταυτιστεί με το αίμα. Πώς από την χαρά ενός γάμου οδηγούμαστε στο αίμα; Μήπως υπάρχει κάποιος άλλος κρυφός συμβολισμός πίσω από αυτό που θα πρέπει να το ανακαλύψουμε διαβάζοντας το βιβλίο; Μήπως σχετίζεται με κάποια ''θυσία''; Μήπως δηλώνει καί κάτι άλλο,πέρα από το προφανές για πολλούς/ες,το νυφικό από πορφύρα; Κρατήστε αυτό που θα σας πώ. Τίποτα μέσα στο βιβλίο δεν έχει επιλεχθεί τυχαία. Όλα κάποιον σημαντικό ρόλο,ή,συμβολισμό έχουν. Είναι σαν τα κομμάτια του παζλ που ενώνοντάς τα θα έχουμε μπροστά μας την πλήρη εικόνα. 

   Η συγγραφέας επιλέγει να μας μεταφέρει πίσω στον χώρο καί στον χρόνο που θα λάβουν χώρα τα γεγονότα μέσα από μία αναδρομή στο παρελθόν. Ξεκινάει με το παρόν των ηρώων καί ξαφνικά κάνει ένα ταξίδι πίσω στο παρελθόν. Η μετάβαση για κάποιους ίσως να φαντάζει κάπως γρήγορη,αλλά αν το παρατηρήσετε προσεκτικά,από την αρχή κιόλας της εξιστόρησης μας δίνει σημαντικά στοιχεία. Υπάρχει,δηλαδή,μία αόρατη ''γέφυρα'' που ενώνει αυτά τα δύο. Έπειτα,αρχίζει να αφηγείται με αυξάνουσα χρονολογική σειρά τα γεγονότα που θα σημαδέψουν τις ζωές των ηρώων καί των ηρωϊδων,φτάνοντας πάλι στο παρόν τους. Δείτε το σαν μία κυκλική αφήγηση που περιλαμβάνει τα πάντα,χωρίς να μένει κάτι αναπάντητο. Ο κύκλος που άνοιξε,κατά το παρελθόν,έρχεται να ''κλείσει'' οριστικά τώρα. Τα κεφάλαια είναι μεστά καί βοηθούν στην ομαλή ροή της πλοκής. Το λεξιλόγιο πλούσιο ταιριάζει με τα πρόσωπα που μιλούν καί οι γλαφυρές εικόνες όχι μόνο προσφέρουν μία ζωντάνια στο κείμενο,αλλά το καθιστούν ακόμη πιο επιβλητικό. 

   Σημαντικά κομμάτια του μυθιστορήματος είναι τα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν εκείνες τις εποχές καί τους ανθρώπους που τα έζησαν καί ο αντίκτυπός τους είναι φανερός μέχρι καί τις μέρες μας. Ομοίως καί οι ήρωες καί οι ηρωϊδες που θα παρελάσουν μπροστά από τα μάτια μας. Άνθρωποι ετερόκλητοι με διαφορετικά ήθη,έθιμα,καταγωγή,φύλο,εμπειρίες ζωής,επιθυμίες,πάθη καί λάθη. Όλοι κι όλες θα έρθουν αντιμέτωποι/ες,όχι με την μοίρα,αλλά ο ένας με τον άλλον. Η συγγραφέας -κατ'εμέ- έχει κάνει μία εξαιρετική δουλειά όσον αφορά την σκιαγράφηση των χαρακτήρων τους. Καθένας καί καθεμία από αυτούς κάτι αντιπροσωπεύει. Δεν παρίστανται απλά μέσα στο βιβλίο για να γεμίσουν με την παρουσία τους ένα κενό. Ένας τόπος που δεν μπορεί να δαμαστεί,γεννά κι ανάλογους ανθρώπους. Ανθρώπους που διεκδικούν με πάθος όσα θέλουν καί τους ανήκουν. Ανθρώπους που δεν υποτάσσονται. Ανθρώπους που γίνονται σκληροί σαν πέτρα για να επιβιώσουν. Άραγε,τί θα κάναμε εμείς αν ήμασταν στην θέση τους; Αυτό θα πρέπει να έχουμε κατά νού πρίν τους κρίνουμε καί τους θεωρήσουμε ''ενόχους''...

   Η συγγραφέας μέσα από το βιβλίο της κάνει μία ιδιαίτερη μνεία στην περιοχή του Μελένικο καί στην ελληνική παρουσία εκεί. Μας δίνει ακόμη ένα μέρος της ιστορίας του ελληνισμού καί μας επιτρέπει να ανοίξουμε ένα παράθυρο στον χρόνο καί να ρίξουμε το βλέμμα μας εκεί. Να μάθουμε καί να μην ξεχνάμε το τι συνέβη. Εν ολίγοις,μιλάμε για ένα καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα που διαβάζεται με τον ίδιο ζήλο από την αρχή έως καί το τέλος ικανοποιώντας το αναγνωστικό κοινό. 

                                                             Καλές σας αναγνώσεις!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΣΟΦΙΑ ΒΟΪΚΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ