Ώρες κοινής ανησυχίας

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Οι εποχές αλλάζουν,όπως αλλάζουν καί οι συμπεριφορές καί οι άνθρωποι. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας κάνει να απομακρυνόμαστε από τους διπλανούς μας καί να χτίζουμε ένα αόρατο τείχος προστασίας γύρω μας μην επιτρέποντας σε κανέναν να μας πλησιάσει. Είναι αλήθεια πως μπορεί να ζούμε χρόνια σε μία γειτονιά,ή,σε μία πολυκατοικία καί να μην γνωρίζουμε τα ονόματα των γειτόνων,ή,να περιοριζόμαστε σε έναν απλό,γρήγορο,τυπικό χαιρετισμό όταν κατά τύχη μπορεί να συναντηθούμε. Έχουν περάσει ανεπιστρεπτί εκείνες οι παλιές εποχές που οι γειτονιές έμοιαζαν σαν μεγάλες οικογένειες που ο ένας νοιαζόταν καί συμπαραστεκόταν στον άλλον. Τότε που η ερώτηση ''πώς είσαι;'' είχε νόημα καί νοιάξιμο καί δεν λεγόταν απλά για να λεχθεί. Ήρθε,όμως,η καραντίνα εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού καί τα πράγματα έμοιαζαν να αλλάζουν. Πλέον οι ερωτήσεις ''τί κάνεις;'',''πώς τα περνάς;'' ξαναβρήκαν το αρχικό τους νόημα καί ειπώνονταν με σκοπό να δείξουν πως όλοι μαζί μπορούμε ενωμένοι να ζήσουμε μία καλύτερη ζωή. Ξέρετε,ο ανέλπιστος ερχομός της πανδημίας στη ζωή μας μας απέδειξε τι πραγματικά αξίζει καί τι όχι. Τουλάχιστον,για εμένα κι αρκετό ακόμη κόσμο ήταν ένα μάθημα,σκληρό μεν,ίσως αναγκαίο δε...

   Έχω ξαναπεί πως η περίοδος της αναγκαστικής μας παραμονής στο σπίτι έπαιξε καίριο ρόλο αρκετοί συγγραφείς να εμπνευστούν καί να μας προσφέρουν νέα έργα. Μια εξ αυτών καί η πολυγραφότατη συγγραφέας Μαίρη Κόντζογλου που το κοινό δείχνει μεγάλη αγάπη στα έργα της. Εγώ έχει τύχει μέχρι τώρα να έχω διαβάσει μόνο τρία έργα της -συμπεριλαμβανομένου κι αυτού για το οποίο θα σας μιλήσω σήμερα- καί μπορώ να πω πως η γραφή της έχει ένα δικό της χαρακτηριστικό που όσοι/ες έχουν μυηθεί σε αυτήν μπορούν να την αναγνωρίσουν. Για μένα η συγγραφέας μπορεί καί συνδυάζει το σοβαρό με το χιουμοριστικό ύφος χωρίς το ένα να υπερβαίνει το άλλο,ούτε να προκύπτουν άλλες γραφικότητες. Παραπήρα φόρα καί ξέχασα να σας αναφέρω τον τίτλο του βιβλίου,ο οποίος είναι ''Ωρες κοινής ανησυχίας'' καί κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με σκοπό να ιντριγκάρει τη σκέψη μας καί να δούμε τα πράγματα αλλιώς...

   Ώρες κοινής ησυχίας γνωρίζω,αλλά ώρες κοινής ανησυχίας η αλήθεια είναι πως πρώτη φορά ακούω. Κι όμως,η συγγραφέας βάζει στον τίτλο του βιβλίου της ένα ευφυές λογοπαίγιο καί που εύηχο είναι καί μας κάνει να αναρωτηθούμε. Μηπώς εκείνες τις ώρες αντί να βρούμε την πολυπόθητη ηρεμία,εντέλει οι σκέψεις να έρχονται καί να μας στοιχειώνουν σαν άλλες ερινύες καί να μην μας επιτρέπουν να νιώσουμε γαλήνη; Μήπως επειδή δεν έχουμε να κάνουμε κάτι άλλο,το οποίο να εμποδίζει τη δημιουργία αυτών των σκέψεων,είναι πιο εύκολο για εκείνες να εισχωρήσουν στο μυαλό μας; 

    Κανείς καί καμία μας δεν δύναται να γνωρίζει τι μπορεί να συμβαίνει μέσα σε ένα ξένο σπίτι. Καλώς,ή,κακώς έχουμε το ελάττωμα ως άνθρωποι να κρίνουμε από την εικόνα κι όχι από την ουσία. Θαμπωνόμαστε από το αστραφτερό περιτύλιγμα καί κρατάμε αυτό,πετώντας το περιεχόμενο στην άκρη. Όμως,δεν είναι έτσι η ζωή. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε προβλήματα,είτε μικρότερα είτε μεγαλύτερα,που επιδεινώθηκαν με την πανδημία. Έτσι καί η συγγραφέας παίρνει ως βασικούς ήρωες καί ηρωϊδες του νέου της βιβλίου απλούς,καθημερινούς ανθρώπους ίδιους/ες με εμάς. Άνθρωποι ετερόκλητοι μεταξύ τους. Άνθρωποι διαφορετικής ηλικίας,κοινωνικής τάξης,με τις προσωπικές εμπειρίες ζωής,τα πάθη,τα λάθη καί τις επιθυμίες τους με κοινό χαρακτηριστικό τον εγκλεισμό τους στο σπίτι λόγω των μέτρων για την καταπολέμηση της πανδημίας. Αγαπημένο μου κομμάτι του βιβλίου ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας ακουμπά πάνω στις ψυχές τους καί βγάζει το σκιαγράφημα για τον καθένα καί την καθεμία ξεχωριστά. Ναι,κάποιους θα τους συμπαθήσουμε κι άλλους όχι. Το θέμα,όμως,είναι πως κανένας καί καμία δεν θα μας περάσει αδιάφορος/η. Ίσως να νιώσουμε άβολα βλέποντας στοιχεία του εαυτού μας πάνω τους,μα στο χέρι μας είναι να διορθώσουμε τα όποια αρνητικά.

     ''Οι ένοικοι δυο απέναντι πολυκατοικιών επί της οδού Ανεξαρτησίας, άνθρωποι συνηθισμένοι, την εποχή της καραντίνας, αρχίζουν να παρατηρούν τους γείτονές τους. Με το μεγαλείο και τις μικρότητές τους, το γέλιο και το κλάμα, τις αλήθειες και τις πλάνες τους: ένας στρατηγός εν αποστρατεία που δεν τα ’χει καλά με κανέναν, μια γυναίκα που εγκληματεί από μεγάλο έρωτα, ένα ζευγάρι που σκόπιμα αγνοεί ο ένας την ύπαρξη του άλλου, ένας αντιρρησίας στράτευσης, δυο νέοι που ψάχνουν μόνο την αγάπη, ένας τηγανισμένος –στην κυριολεξία όμως– σατράπης σύζυγος, μια συνταξιούχος καθηγήτρια που δεν έχει τραγουδήσει ποτέ, ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέτα που δεν θα πάρουν ποτέ το δηλητήριο γιατί το πίνουν κάθε μέρα. Αυτοί, και άλλοι τόσοι, σκιαγραφούν με χιούμορ και πίκρα το πορτρέτο μιας κοινωνίας, ήδη «διασωληνωμένης», πολύ πριν από την πανδημία." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Άν καί έχουμε να κάνουμε με ένα ενιαίο κείμενο,η συγγραφέας εύστοχα παρουσιάζει την ιστορία του κάθε προσώπου ξεχωριστά μέσα σε ένα μικρότερο πεζογράφημα που ενώνοντάς τα όλα μαζί έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα με αρχή,μέση καί τέλος. Θεωρώ πως δεν είναι τυχαία η σειρά με την οποία έχουν τοποθετηθεί μέσα στο βιβλίο. Είναι σαν να αυξάνει η ένταση των συναισθημάτων σελίδα με τη σελίδα. Οι ανθρώπινες σχέσεις,λοιπόν,στο μικροσκόπιο. Από τα απωθημένα,την μοναξιά,τις φιλικές καί ερωτικές σχέσεις έως τις σχέσεις ανάμεσα σε ανδρόγυνα,παιδιά καί γονείς αλλά καί με τον ίδιο μας τον εαυτό. Όλα θα πέσουν στο τραπέζι. Όλα θα ειπωθούν καί θα λυθούν ( ; ). 

   Εν ολίγοις,η συγγραφέας Μαίρη Κόντζογλου μέσα από το νέο της κοινωνικό μυθιστόρημα θίγει σοβαρά κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν πολλούς ανθρώπους πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών τους χωρίς να προσθέτει επιπλέον βάρος με τον λόγο της,μα χρησιμοποιώντας το χιούμορ στις σωστές δόσεις ώστε να αποφορτίσει την κατάσταση καί να ''ξορκίσει'' το αρνητικό κλίμα. Άν καί δεν επιθυμούσα να διαβάσω πάλι ένα βιβλίο που να σχετίζεται με αυτήν τη δύσκολη περίοδο που ζούμε,το παρόν βιβλίο ήταν μία πολύ ευχάριστη έκπληξη. Εάν σας κέντρισε το ενδιαφέρον,δεν έχετε παρά να το αναζητήσετε κι εσείς.

                                                                   Καλές σας αναγνώσεις!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΜΑΙΡΗ ΚΟΝΤΖΟΓΛΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: METAIXMIO