54 ΗΜΕΡΕΣ. Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

  ''Εάλω η Πόλις'' μία φράση που αντηχεί ακατάπαυστα όλους αυτούς τους αιώνες τόσο ανάμεσα στους δρόμους καί τα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης,όσο καί στις ψυχές των Ελλήνων καί των Ελληνίδων. Λες καί η πτώση της Πόλης των πόλεων είναι σαν ένα αόρατο αγκάθι που πληγώνει όχι μόνο τους δύστυχους ανθρώπους που την βίωσαν,αλλά καί στο σύνολό της την χριστιανοσύνη καί τους απογόνους αυτών. Πολλά έχουν γραφτεί καί ειπωθεί σε σχέση με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς. Είτε βασίζονται σε δοξασίες καί θρύλους,είτε από γραπτά καί προφορικές εξιστορήσεις ανθρώπων που έζησαν όλα εκείνα τα γεγονότα. Προσωπικά δηλώνω γοητευμένη από την ιστορία της συγκεκριμένης περιόδου,μα δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχω διαβάσει τόσα πολλά βιβλία που να συνδέονται με εκείνη. Αντιλαμβάνεστε,συνεπώς,με πόση τέρψη γέμισε η ψυχή μου,όταν έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο ''54 ΗΜΕΡΕΣ. Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης" του συγγραφέα Βασίλη Τσιάμη που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος.

   Από τον τίτλο του καί μόνο καταλαβαίνουμε πως πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα όπου προσαρμόζει την αλήθεια καί την μυθοπλασία μέσα στα πλαίσια μίας καίριας καί καθοριστικής περιόδου για την ροή καί την εξέλιξη της ιστορίας στους επόμενους αιώνες μέχρι καί τις μέρες μας. Αρκεί να σκεφτούμε πως η παρακμή καί η τελική κατάλυση της εναπομείνασας Bυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Οθωμανούς διαμόρφωσε κατά πολύ τον παγκόσμιο χάρτη. Σκέψεις του τι θα γινόταν,αν τελικά οι υπερασπιστές της αυτοκρατορίας καί ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος είχαν αναχαιτίσει επιτυχώς την επίθεση,υπάρχουν πολλές,αλλά καί πάλι δεν μπορούμε να πούμε κάτι με σιγουριά. Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν έγινε η πολιορκία από την μία μέρα στην άλλη. Άλλωστε,πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει για πολιτικές καί διπλωματικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε χώρες προτού τον λόγο πάρουν τα όπλα; 

  Άραγε,τί συνέβαινε την περίοδο πριν την άλωση,κατά τη διάρκεια καί χρόνια μετά από εκείνη; Ο συγγραφέας θα προσπαθήσει να μας τοποθετήσει στο τότε μέσα από την κινηματογραφική αφήγηση καί οπτική ματιά,την ακατάπαυστη δράση καί αυτήν την αίσθηση πως στο αέρα πλανόταν μία μυρωδιά φόβου,μπαρουτιού καί αίματος που διαπερνούσε τα μύχια της ψυχής μας. Καί πιο συγκεκριμένα θα μας μιλήσει για 54 ημέρες από το 1452 έως καί το 1453 που καθόρισαν από μικρότερο έως καί μεγαλύτερο βαθμό την τύχη της βασιλεύουσας,των υπηκόων της καί των εχθρών της. Ουσιαστικά θα προσπαθήσει να μας μιλήσει για δύο έντονες προσωπικότητες,τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο,τελευταίο αυτοκράτορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας καί τον επίδοξο καί φιλόδοξο διεκδικητή αυτής σουλτάνο Μεχμέτ Β'. 

   Από την περίληψη μαθαίνουμε τα εξής: ''Ο νεαρός σουλτάνος Μεχμέτ Β’ οργανώνει μεθοδικά και πειθαρχημένα την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης η οποία υπήρξε ανέκαθεν ο διακαής πόθος των μουσουλμάνων. Απέναντί του,ο τελευταίος αυτοκράτορας της υπερχιλιετούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος-Δραγάσης. Από την ημέρα που ο βασιλιάς απαντά αρνητικά στην πρόταση συνθηκολόγησης του σουλτάνου,ξεκινούν οι 54 ημέρες της πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης. Παράλληλα,στο Τρύπιο Βαρέλι,το πιο γνωστό καπηλειό στην Κωνσταντινούπολη,ξεδιπλώνεται ένα ψηφιδωτό με σκοτεινούς χαρακτήρες – ραδιούργους,φοβισμένους,ατρόμητους και άπληστους – που τα όνειρά τους συνθλίβονται και η ζωή τους σβήνει στα τείχη της Πόλης."

   Άν καί είναι το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα,το διακρίνει μία συγγραφική ωριμότητα παράλληλα με την ''άγνοια'' της πρώτης φοράς. Βρήκα θετική την κίνηση του συγγραφέα να προβεί σε μία ενδελεχή έρευνα προτού περάσει στην συγγραφή του βιβλίου. Μου άρεσε,επίσης,πολύ ο τρόπος με τον οποίο ξεδιπλώνεται όλο το κουβάρι της ιστορίας πάνω στο χαρτί μέσω περιεκτικών καί σύντομων κεφαλαίων που παρουσιάζουν πρόσωπα καί καταστάσεις που έπαιξαν τον δικό τους ρόλο για την τελική έκβαση. Σαν να αντικατόπριζαν όλα τα καλώς καί κακώς κείμενα της τότε εποχής. Από τη μία μεριά,όλη η ομορφιά καί δόξα με την οποία ήταν λουσμένη καί αντανακλούσε το χρυσάφι της η Πόλη κι από την άλλη μεριά,όλη η ασχήμια,η δυστυχία,οι δολοπλοκίες,η αδικία καί πολλά ακόμη αρνητικά,που αν έβγαιναν προς τα έξω,θα αμαύρωναν την εικόνα της τέλειας πόλης. Η μόνη μου ένσταση,-από καθαρά υποκειμενική άποψη-,είναι πως θα ήθελα ακόμη πιο ενεργή την παρουσία των δύο κεντρικών πρωταγωνιστών μέσα στο βιβλίο,αλλά κατά τ'άλλα μιλάμε για ένα καλογραμμένο καί ποιοτικό μυθιστόρημα,που παρά τον σχετικά μεγάλο όγκο του 500+ σελίδες,διαβάζεται άκοπα με αμείωτο ενδιαφέρον.

    Δεν ξέρω αν ήταν προδιαγεγραμμένη,ή,θέλημα Θεού η άλωση της Πόλης,μα με σιγουριά μπορώ να πω πως όσα χρόνια κι αν περάσουν,πάντα θα κεντρίζει την προσοχή μας καί θα μας κάνει να θέλουμε να μάθουμε περισσότερα. Είτε σας εξιτάρει ως θέμα,είτε όχι,θεωρώ πως αν διαβάσετε το βιβλίο,θα σας αρέσει πολύ. Αξίζει να το αναζητήσετε.

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΑΜΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΕΔΡΟΣ

Υ.Γ. Αυτό είναι το τελευταίο ποστ για το 2021. Ραντεβού ξανά με νέες κριτικές από τις 03 Ιανουαρίου. Μέχρι τότε σας εύχομαι καλή κι ευλογημένη νέα χρονιά. Είθε να είναι πλούσια σε αγάπη,ευτυχία,χαρά καί πάμφτωχη σε πόνο καί δυστυχία. Να έχουμε την υγεία μας καί πολλά,καλά βιβλία συντροφιά!