ΑΓΙΑ ΛΕΥΤΕΡΙΑ

 

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   "Συναγμένοι πίσω απ’ το τείχος, καρτερούν με το όπλο στο χέρι, με την ψυχή στο στόμα. Άντρες και γυναίκες όμοια ντυμένοι με φουστανέλες και σελαχλίκια, τα παιδιά λαιμαριές κρεμασμένες απάνω στα κορμιά τους σαν τάματα σε εικονίσματα, ναρκωμένα απ’ το αφιόνι. Μόλις το φεγγάρι χάνεται στα διαβατάρικα σύγνεφα, το πρόσταγμα των καπεταναίων ακούγεται σ’ όλη τη φάλαγγα σαν πνιχτικό ψιθύρισμα. Αγωνιστές και γυναικόπαιδα κινούν για τη μεγάλη Έξοδο διαβαίνοντας σιωπηρά την πύλη. Κάποιοι γέρνουν και φιλούν το χιλιοτρυπημένο απ’ τα βόλια τείχος, κάποιοι άλλοι το ανασκαμμένο απ’ τις μπόμπες χώμα. Τα ραίνουν, τα ποτίζουν με τα σεβαστικά τους δάκρυα. «Αχ, Μισολόγγι, που σ’ αφήνουμε… Αχ, αίματα που σε ποτίσαμε άδικα…»" (Απόσπασμα βιβλίου)

  ''Ελευθερία'',μία τόση δα λέξη που περιέχει μέσα της τόσα πολλά νοήματα καί ιδανικά,όσο λίγες άλλες. Μία λέξη που δύναται να κάνει άπαντες καί άπασες να πέσουμε στην μάχη,χωρίς να νιώθουμε φόβο,αλλά να είμαστε ''οπλισμένοι/ες'' με περίσσιο θάρρος,θράσος,ψυχική δύναμη,πίστη καί πάθος. Μία λέξη που έχει υμνηθεί όσο καμία. Μία λέξη της οποίας την βαρύνουσα σημασία καί αξία έχει αποτυπώσει απόλυτα ο ποιητής Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) μέσα στους στίχους "Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,Παρά σαράντα χρόνους,σκλαβιά και φυλακή..." από το ποιήμά του ''Θούριος''. Να καί τώρα που σας το γράφω,έχω την αίσθηση πως το ακούω μελοποιημένο να ερμηνεύεται από τα χείλη κάποιου καλλιτέχνη καί να προκαλεί περηφάνεια,δέος καί ρίγη ανατριχίλας σε όλο μου το κορμί.

   Μετά από αναμονή κάποιων μηνών,επιτέλους,εκδόθηκε καί κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός το τρίτο καί τελευταίο βιβλίο της τριλογίας της επανάστασης του πολυαγαπημένου μας συγγραφέα Θοδωρή Παπαθεοδώρου,με τίτλο ''Άγια Λευτεριά''. 'Ενας τίτλος που δεν θα μπορούσε να υπάρξει άλλος πιο κατάλληλος καί ταιριαστός,όχι μόνο όσον αφορά το κλείσιμο της τριλογίας,αλλά κυρίως για όλα όσα βίωσαν οι ήρωες καί οι ηρωϊδες της υπόθεσης. Πρόσωπα που αν καί -κατά κόρον- ανήκουν στα πλαίσια της μυθοπλασίας,έγιναν δικοί μας άνθρωποι καί άξια πρότυπα για την μετέπειτα πορεία της ζωής μας. Άνδρες καί γυναίκες,που θα μου επιτρέψετε να πιστεύω,πως πρέπει καί είναι άξιοι/ες να φέρουν το επίθετο ''ήρωας'' καί ''ηρωϊδα''. Άνθρωποι που πάλεψαν με άγρια θεριά για όσα εμείς σήμερα θεωρούμε δεδομένα καί τα απολαμβάνουμε ως τέτοια. Άνθρωποι που μας διδάσκουν την ουσία καί την αξία της ζωής,ενώ ταυτόχρονα μας αποδεικνύουν την ματαιότητα όσων λανθασμένα αναγνωρίζουμε ως σημαντικά. 

   Πιάνοντας το μυθιστόρημα στα χέρια μου,γνώριζα εξ αρχής πως θα διάβαζα ένα άρτιο καί καλογραμμένο βιβλίο. Άλλωστε,ο συγγραφέας έχει περάσει με άριστα τις εξετάσεις του αναγνωστικού κοινού καί έχει λάβει διαπιστευτήρια για το πόσο αξιόλογη είναι η πένα του. Οπότε,δεν πρόκειται να σας κουράσω επαναλαμβάνοντας κάτι σχετικά με την καθηλωτική καί άριστη χρήση του λόγου,όπως ήδη έχω αναφέρει καί στα δύο προηγούμενα βιβλία της τριλογίας. Εμένα αυτό που ιντρίγκαρε,με θετικό πάντα τρόπο,την σκέψη μου ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας θα επέλεγε να βάλει τέλος στην ιστορία. Θα υπήρχε μία τυχόν επανάληψη,ώστε να υπάρχει μία σύνδεση καί των τριών βιβλίων,ή,θα μας παρουσίαζε κάτι παραπάνω;

   Ο συγγραφέας,μέσα στην πλοκή,θα παντρέψει την μυθοπλασία με την αναφορά καί σε αρκετά ιστορικά γεγονότα που χάραξαν την πορεία της επανάστασης,αλλά κι εν γένει του κράτους από εκεί καί πέρα. Αποδεδειγμένα,οι Έλληνες ως λαός έχουμε την τάση να αντιμαχόμαστε ο ένας τον άλλον,είτε για θέματα εξουσίας,είτε για οικονομικά,είτε για άλλα διάφορα,αλλά όσο οξύμωρο καί να ακούγεται,γινόμαστε μία γροθιά μπροστά στον κοινό εχθρό. Δυστυχώς,την περίοδο που θα λάβουν χώρα τα γεγονότα,οι εσωτερικές έριδες έμοιαζαν να απασχολούν περισσότερο απ΄όσο η φλόγα της επανάστασης καί η αγωνία για την ελευθερία καί την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Αλλά καί πάλι αρκεί ένα γεγονός να ξαναφουντώσει η σπίθα καί να θυμηθούν όλοι κι όλες τον αρχικό τους σκοπό. "Από ολοκαύτωμα σε ολοκαύτωμα τραβάει ο λαός μας,που πολεμάει ν’αντιγυρίσει τη σκλάβα μοίρα του,ματοβαμμένος μ’ακόμη ορθός. Συνάμα,πλάι στο λαμπρό μεγαλείο του αγώνα,στέκει η σκοτεινιά της μνησικακίας και της ιδιοτέλειας που φέρνει αδερφοσκοτωμό." (Απόσπασμα περίληψης οπισθοφύλλου)

  Δεν ξέρω να σας πω το πως ο συγγραφέας δύναται καί μας εντάσσει πάλι τόσο ομαλά στο κλίμα της υπόθεσης,περνώντας από το ένα βιβλίο στο άλλο,με δεδομένο τον καιρό που έχει μεσολαβήσει ανάμεσα στις εκδόσεις τους καί να έχουμε την αίσθηση πως τα διαβάζουμε συνεχόμενα. Μεγάλο καί δύσκολο αυτό το κατόρθωμα του συγγραφέα καί εγώ του το αναγνωρίζω. Η δράση,πλέον,εκτείνεται στη Χίο,στα Ψαρά καί στο Μεσολλόγγι. Συνοδοιπόροι μας σε αυτό το ταξίδι προς την ελευθερία,μερικά πρόσωπα που είχαμε συναντήσει στα προηγούμενα βιβλία,μαζί με νέα. Όλοι κι όλες μαζί θα δώσουμε την μάχη,ακόμη κι αν η ελπίδα μοιάζει να σιγοσβήνει... "Η Δέσπω, η Αργυρώ, ο Νικόλας, ο Στέφανος, η Λενίτσα, ο Γιωργάκης, η Μαλαμή, ο γερο-Καψάλης, άγιες ψυχές σε τούτο τον ματωμένο κόσμο, ανασαίνουν με βια κι αγωνίζονται με νύχια και δόντια ν’ ανταμώσουν λευτεριά και λύτρωση. Σε τούτο ή τον άλλο κόσμο." (Περιληψη οπισθοφύλλου)

   Κατ'εμέ το βιβλίο ''Άγια Λευτεριά'' είναι το καλύτερο της τριλογίας. Ένιωσα τόσα πολλά καί έντονα συναισθήματα που έφτασα στο μεγάλο φινάλε με δάκρυα να τρέχουν από τα μάτια μου σαν ορμητικά ρυάκια καί να ξεχύνονται πάνω στο πρόσωπό μου. Περιπλανήθηκα σε αυτούς τους τόπους. Είδα καί έζησα την φωτιά της επανάστασης σαν να ήμουν παρούσα. Ήλπισα,νευρίασα,πόνεσα,λύγισα μα ποτέ δεν ένιωσα πως έπρεπε να εγκαταλείψω. Καί ξέρετε τί είναι αυτό που αγάπησα πιο πολύ στο βιβλίο; Το γεγονός πως ενώ αντιλαμβανόμουνα το που θα οδηγείτο η υπόθεση καί ποιος θα είναι ο επίλογος,εγώ παρέμεινα πιστή σε αυτό μέχρι τέλους. Ναι,ένιωσα την πολυπόθητη λύτρωση με τρόπο αντίθετο από αυτόν που περίμενα,αλλά σε καμία περίπτωση δεν μειώθηκε η σημασία της. 

   Εγώ,κάπου εδώ,θα σταματήσω να σας μιλάω άλλο για το βιβλίο καί θα δώσω τη σκυτάλη σε αυτό. Άλλωστε,εκείνο έχει να σας πει πολλά περισσότερα. Εγώ το μόνο που έχω να κάνω,πλέον,είναι να σας προτρέψω να το διαβάσετε,καθώς καί τα δύο προηγούμενα βιβλία της τριλογίας καί να τα έχετε ως στολίδια στην καρδιά καί στην βιβλιοθήκη σας.

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ