ΙΚΑΝΟΙ ΓΙΑ ΟΛΑ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Ο συγγραφέας μουσικών βιογραφιών καί δημοσιογράφος Κλας Έκμαν παίρνει το ρίσκο καί υπογράφει το πρώτο του λογοτεχνικό βιβλίο,με τίτλο ''Ικανοί για όλα''. Ένα ρίσκο,που όπως αποδείχθηκε στην πορεία,του βγήκε σε καλό,αφού έλαβε το βραβείο Crimetime ως το καλύτερο Ντεμπούτο στην Αστυνομική Λογοτεχνία για το 2021. Πέρα από τη μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματος στη Σουηδία,αυτό μεταφράστηκε σε πολλές χώρες καί προ ολίγων ημερών κυκλοφόρησε καί στην Ελλάδα απ΄τις εκδόσεις Ψυχογιός. Διαβάζοντας,λοιπόν,όλα αυτά στο βιογραφικό του συγγραφέα,αντιλαμβάνεστε κι εσείς πως θα ήταν αναμενόμενο να δημιουργηθούν κάποιες ''απαιτήσεις'' σε σχέση με το τι θα συναντούσαμε μέσα στις σελίδες του βιβλίου. Αλλά κι αν το δούμε ανεξάρτητα από αυτό,δεν παύει πάντα να προσδοκούμε κάτι καλό από τα βιβλία που διαβάζουμε. Οπότε,προσπαθώ να μην επηρεάζομαι τόσο καί να αφήνω το κάθε βιβλίο να με γοητεύσει,ή καί όχι....

   Ο συγγραφέας,κάθε άλλο παρά τυχαία,επιλέγει ως τίτλο του βιβλίου την φράση ''Ικανοί για όλα''. Εκτός του ότι είναι οικεία ως προς το άκουσμα,καθώς όλοι κι όλες την έχουμε πει κάποια στιγμή στη ζωή μας,δηλώνει πολλά παραπάνω από όσα μπορεί αρχικά να σκεφτούμε. Επίσης,η χρήση πληθυντικού αριθμού στο επίθετο ικανοί,-προσέξτε! όχι ικανές-,πέραν του ότι μας δηλώνει πως θα υπάρχουν παραπάνω από ένας ένοχοι,δεν διευκρινίζει το αν είναι μόνο άνδρες,ή,άνδρες καί γυναίκες μαζί. Εμένα αυτό με ιντρίγκαρε παραπάνω από το ''για όλα''. Μα κι αν επιλέξω να δω πίσω από το ''για όλα'',θεωρώ πως δεν χρειάζεται κάποιος/α να φανταστεί το τι μπορεί να συμβολίζει καί το πόσες προεκτάσεις μπορεί να έχει.

   "Μπορεί μια κακιά στιγμή να γίνει αιτία να γυρίσεις την πλάτη σου σε ό,τι είχες ιερό;" Η απάντηση,ακόμη καί σε θεωρητικό επίπεδο,είναι αντικειμενικά δύσκολα να δοθεί με απόλυτη σιγουριά. Καλώς,ή,κακώς δεν μπορούμε να απαντήσουμε,έστω καί υποθετικά με ένα ''ναι'',ή,''όχι'',καθώς η ζωή μπορεί να έρθει καί να μας ανατρέψει τα πάντα εν ριπή οφθαλμού καί να μας φέρει αντιμέτωπους/ες με καταστάσεις που ούτε φανταζόμασταν ποτέ ότι θα βρισκόμασταν εμπλεκόμενοι/ες καί οι κινήσεις μας,-πολλές φορές σπασμωδικές εξαιτίας του φόβου,του πανικού καί της αγωνίας-,να καθορίζουν άρδην τα πάντα γύρω μας,ακόμη καί εμάς τους ίδιους/ες. Οπότε,αν το καλοσκεφτούμε οι πράξεις μας καί οι συνέπειες αυτών μπορούν να μας οδηγήσουν να γυρίσουμε την πλάτη σε ό,τι έχουμε ιερό,όπως η οικογένεια...

    "Θα θυσίαζες την ψυχή σου για να σώσεις το τομάρι σου;" σε αυτήν την ερώτηση δύναμαι να απαντήσω πιο εύκολα. Η ίδια η ζωή καί οι αποφάσεις των ανθρώπων μας αποδεικνύουν πως για να σώσουν τον εαυτό τους,ή,για να αποκτήσουν ό,τι επιθυμούν,δε διστάζουν να παραδώσουν ακόμη καί την ίδια τους την ψυχή στο σκοτάδι για να το πετύχουν. Οπότε,ναι. Οι άνθρωποι είναι ικανοί να κάνουν ακόμη κι αυτό για να διαφυλάξουν τον εαυτό τους από μία επικείμενη τιμωρία...

   "Όταν οι παράνομοι εραστές Γιούχαν και Άνα καταφεύγουν σ’ ένα απόμερο ξενοδοχείο στη σουηδική επαρχία για ένα ρομαντικό Σαββατοκύριακο, δεν ξέρουν πως η ζωή τους πρόκειται να αλλάξει για πάντα. Ο Γιούχαν έχει χωρίσει μόλις με τη σύζυγό του για χάρη της Άνα και είναι έτοιμος να το γιορτάσει. Η Άνα, από την άλλη, έχει αποφασίσει πως αυτή θα είναι η τελευταία τους συνάντηση ̶ η οικογένειά της είναι πολύ πιο σημαντική από την προσωπική της ευτυχία. Τίποτε από αυτά που ακολουθούν δεν ήταν στα σχέδιά τους. Ένα τραγικό λάθος τούς οδηγεί σε μια μοιραία απόφαση και από κείνη τη στιγμή βρίσκονται σ’ ένα εφιαλτικό μονοπάτι… προς την Κόλαση." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Ο συγγραφέας τοποθετεί,ως κεντρικά καί δευτερεύοντα πρόσωπα της υπόθεσης,ανθρώπους καθημερινούς καί οικείους,μπορώ να πω καί συνηθισμένους,όμοιους/ες με εμάς καί τους φέρνει αντιμέτωπους/ες με τα όριά τους μέσω τραγικών καταστάσεων. Παίζει με την ψυχολογία τους,όπως η γάτα με το ποντίκι καί τους οδηγεί ένα βήμα πριν από τον ''γκρεμό''. Θα κάνουν το βήμα καί θα πέσουν στο κενό,ή,τελευταία στιγμή θα κρατηθούν; Ο συγγραφέας εστιάζει στην ψυχογράφηση των χαρακτήρων των προσώπων μέσω ενός αλλιώτικου τρόπου. Προσπαθεί να ρίξει φως στα μύχια σκοτάδια της ανθρώπινης φύσης καί να δείξει κι αυτήν την αθέατη πλευρά που μόνο τρόμο δύναται να προκαλέσει...

   Ο λόγος του συγγραφέα παραμένει πιστός στην σκανδιναβική σχολή καί εστιάζει στις ψυχρές καί κοφτές περιγραφές σκηνών,όπου η εσκεμμένη έλλειψη συναισθήματος προκαλεί μία παγωμάρα στις ψυχές των αναγνωστών/στριών που προσπαθούν να ξεφύγουν από αυτήν την ιδιάζουσα δίνη μέσα στην οποία έχουν πέσει. Προσωπικά θα ήθελα κάποιες γέφυρες σε κάποια σημεία καί λιγότερη υπερβολή σε άλλα,χωρίς αυτό να σημαίνει πως μιλάμε για ένα λιγότερο καλό βιβλίο. Σε γενικές γραμμές η γρήγορη εναλλαγή σκηνών,οι ρεαλιστικοί διάλογοι μεταξύ των προσώπων,το οικείο λεξιλόγιο καί η αρκετή δόση περιπέτειας καθιστούν στο σύνολό του το βιβλίο ευανάγνωστο. 

   Άν καί μιλάμε για ένα ψυχολογικό θρίλερ,ο φόβος που γεννάται στο μυαλό μας κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης δεν προκαλείται από τα ίδια τα στυγερά εγκλήματα,αλλά από την απάθεια που επιδεικνύουν τα πρόσωπα που ευθύνονται γι'αυτά. Αυτό το θράσος να εγκληματούν εις βάρος άλλων ανθρώπων καί να συνεχίζουν ακάθεκτοι/ες τη ζωή τους χωρίς να αισθάνονται τύψεις. Πόσο σκληρό κι απάνθρωπο όλο αυτό; Μα να που μπορεί να συμβεί... Καί κάπως έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως οι πάντες είναι ικανοί για όλα. Αναζητήστε το!

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΚΛΑΣ ΕΚΜΑΝ ( KLAS EKMAN)

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: De kapabla

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΝΑΤΣΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ