ΒΑΡΙΑΝΤΑ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Με την ενδοοικογενειακή βία καί τις γυναικοκτονίες να αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς καί σχεδόν καθημερινά να θρηνούμε κι άλλα αθώα θύματα,που συγκαταλέγονται στις ατελείωτες,ψυχρές λίστες των στατιστικών,έρχομαι να σας ρωτήσω τί έχουμε κάνει ως κοινωνία για να λυθεί παντελώς αυτό το πρόβλημα; Είμαι βέβαιη πως η πλειοψηφία συμφωνεί πως θα πρέπει να παρθούν μέτρα πρόληψης,φροντίδας των θυμάτων καί η δικαιοσύνη,που οφείλουμε να εμπιστευόμαστε,να θεσπίσει πιο αυστηρούς κανόνες ουσιαστικής τιμωρίας των θυτών,όχι μόνο για ηθική ικανοποίηση των θυμάτων,αλλά καί για να παραδειγματιστούν οι εν δυνάμει θύτες καί να μην προβούν στην τέλεση τέτοιων απεχθών πράξεων. Ωραία,όμως,τα λόγια καί που επιτέλους αρχίζουν να ακούγονται οι φωνές όλων μας. Αλλά,δυστυχώς,το πρόβλημα συνεχίζει να υφίσταται... 

    "Στη ζωή μου αναγκάστηκα να καταπιώ μεγάλες δόσεις δηλητήριο από άτομα δικά μου, κοντινά, αγαπημένα. Παράταιρες αυτές οι λέξεις, αλήθεια. Δηλητήριο κι αγάπη δεν ταιριάζουν, δεν απαντώνται μαζί."

    Η συγγραφέας Νατάσσα Καραμανλή μέσα από το νέο της βιβλίο,με τίτλο ''Βαριάντα'',που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός,καταπιάνεται με όσα σας αναφέρω στον πρόλογό μου καί τα προσεγγίζει από μία άλλη οπτική,που μέχρι σήμερα δεν είχε τύχει να το σκεφτώ. Πρόκειται για ένα βιβλίο που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα που παντρεύονται με την μυθοπλασία μέσα σε ένα αστυνομικό-κοινωνικό πλαίσιο. Ένα βιβλίο γροθιά στο στομάχι,με έντονα καί καθηλωτικά συναισθήματα που ''γραπώνονται'' πάνω στα μύχια της ψυχής καί του μυαλού μας καί δεν φεύγουν εύκολα από εκεί.

    "Τρεις γυναίκες εγκλωβισμένες στον κλοιό της βίας, βασίλισσες σε μια παρτίδα σκάκι που τις εξαναγκάζει σε απρόβλεπτες κινήσεις. Οι βασιλιάδες τους, έπειτα από μια σειρά αποτρόπαιων δολοφονιών, εντοπίζονται νεκροί. Πρόκειται για ματ της τελευταίας γραμμής ή για ματ των ανόητων; Ποιος κινεί αυτές τις βασίλισσες; Ποιος ενορχηστρώνει τούτη τη θανάσιμη βαριάντα;...Η αστυνομία παρατάσσει τους αξιωματικούς της, μα ο δολοφόνος φαντάζει ασύλληπτος. Τα θύματα μετατρέπονται σε θύτες ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο; Οι βασίλισσες θυσιάζουν και θυσιάζονται. Ποια βαριάντα θα τις οδηγήσει στο πολυπόθητο ρουά ματ;" (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Ξεκινώντας,λοιπόν,την ανάγνωση καί διαβάζοντας τον πρόλογο της συγγραφέως,δεν σας το κρύβω πως ένιωσα ένα ανεξήγητο σφίξιμο που λίγες φορές έχω νιώσει κατά την επαφή μου με τα βιβλία. Αυτή η εισαγωγή στάθηκε ικανή να με γεμίσει συναισθήματα καί σκέψεις καί να με προκαταβάλει για το τι θα συναντούσα μέσα στις σελίδες του. Προσπάθησα να διατηρήσω σε χαμηλή ένταση την όποια συναισθηματική μου φόρτιση καί να δω τι ήθελε να μας μεταδώσει η συγγραφέας μέσα από την υπόθεση του βιβλίου. Η αλήθεια είναι πως ήδη είχε αρχίσει να με ''κερδίζει'' καί με δεδομένο πως είναι το πρώτο της έργο που διάβαζα,οι απαιτήσεις μου,σε σχέση με το θέμα που θα καταπιανόταν,ήταν υψηλές. Βλέπετε,έχω ένα ελάττωμα. Θέλω οι εκάστοτε δημιουργοί να μιλάνε μέσω των έργων τους για διάφορα ζητήματα που ταλανίζουν την κοινωνία,όχι μόνο διότι με αυτόν τον τρόπο θα ακουστεί το όνομά τους καί θα κινήσουν το ενδιαφέρον του κοινού (ναι,μην σας παραξενεύει αυτό που λέω,γιατί συμβαίνει),αλλά γιατί έχουν όντως κάτι να πουν. Καί η συγγραφέας Νατάσσα Καραμανλή δεν είναι,-ας μου επιτραπεί η έκφραση-,μία ακόμη ''μαϊντανός'',μα από το κείμενό της καταλαβαίνουμε ότι νοιάζεται ουσιαστικά καί θίγει ακόμη δύο ζητήματα που πρέπει να μας ενδιαφέρουν από άποψη ηθικής.

   Αρχικά,η συγγραφέας,εύστοχα κατ'εμέ,επιλέγει να εστιάσει στο πως η κοινωνία καί οι όποιες δομές,καθώς καί η οικογένεια οφείλει καί στηρίζει τα θύματα της οικογενειακής βίας (γυναίκες καί παιδιά) από τη στιγμή που γίνεται η όποια καταγγελία καί αναλαμβάνει η δικαιοσύνη να αποφανθεί. Ναι,θα αναφερθεί στα όποια περιστατικά βίας σημάδεψαν τις ζωές αυτών των γυναικών,αλλά δεν θα εστιάσει εκεί,καθώς όσα χρειάζεται να αναφέρει γύρω από αυτά θα είναι αρκετά ώστε να έχουμε μία επαρκή εικόνα. Όχι,δεν τα υποβιβάζει σε καμία περίπτωση. Αντιθέτως,οι γλαφυρές περιγραφές ωμής βίας προκαλούν σοκ καί πόνο καί λοιπά συναισθήματα συμπαράστασης προς τα πρόσωπα των θυμάτων. Μας κάνουν να νιώθουμε ακόμη μεγαλύτερη αγανάκτηση,ακόμη καί την ανάγκη για αυτοδικία. Που ποιος νοήμων άνθρωπος,-αν ω μη γένοιτο-,βρισκόταν σε παρόμοια κατάσταση,δεν θα του περνούσε ως σκέψη από το μυαλό; Που καί πάλι ίσως να φάνταζε κατανοητό. Αλλά όχι! Δεν είμαστε άγρια θηρία,ούτε θα επιτρέψουμε να κάνουμε ζούγκλα την κοινωνία όπου ζούμε... Καί εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο κομμάτι που πρέπει να σταθούμε. Δυστυχώς,το νομικό πλαίσιο στη χώρα μας αρχίζει να αλλάζει αργά,-κατά τη δική μου άποψη-,κι αφού ήδη έχουμε θρηνήσει πόσα αθώα θύματα. Αλλά καλή τη πίστη,θέλω να πιστεύω πως από εδώ καί στο εξής όλα θα γίνουν ( ; ) καλύτερα. Ο δρόμος είναι μακρύς καί δύσκολος καί δεν τελειώνουν τα προβλήματα από τη μία στιγμή στην άλλη. 

   "Διέγραψα τη λέξη «φόβος» από το λεξιλόγιό μου. Οριστικά. Μαζί της φρόντισα να αποβάλω και κάποιες άλλες που είχαν θέσει τη ζωή μου σε μόνιμη καταστολή, όπως την ταπείνωση, την απόρριψη, την εξάρτηση."

   Αυτή η ιδιότυπη ''γνωριμία'' μου με την συγγραφέα στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία καί μπορώ να πω πως το παρόν βιβλίο της έχει ήδη μπει στη λίστα μου με τα πιο αγαπημένα γι'αυτήν την χρονιά. Από την αβίαστη γραφή της,την οξυδερκή καί προσεκτική ματιά της,το άφθονο λεξιλόγιο,την αμεσότητα του λόγου της καί την αληθοφάνεια εν γένει των καταστάσεων που ζουν τα πρόσωπα της ιστορίας,μιλάμε για ένα καλογραμμένο καί ουσιαστικό βιβλίο που σέβεται καί στέκεται στο πλευρό των θυμάτων. Αγαπημένο μου δε στοιχείο του κειμένου η ικανότητα της συγγραφέως να πλάθει άρτιους καί σωστά δομημένους χαρακτήρες,να τους/τις οδηγεί στα άκρα καί εντέλει να τους/τις προσφέρει δίκαια ό,τι αντιστοιχεί ανάλογα με τις πράξεις τους. Ένα βιβλίο που αξίζει να αναζητήσετε καί να διαβάσετε.

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΝΑΤΑΣΣΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ