ΑΓΡΑΦΟΣ ΝΟΜΟΣ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

   Πιστή στην πορεία που έχει χαράξει όλα αυτά τα χρόνια η συγγραφέας Σόφη Θεοδωρίδου καί με βασικό της πλεονέκτημα αυτήν την φρεσκάδα καί αμεσότητα της γραφής της,κάθε φορά καταφέρνει να μας εκπλήσσει ευχάριστα μέσα από το εκάστοτε νέο της έργο,σαν να είναι η πρώτη φορά. Κυκλοφόρησε προ ολίγων ημερών από τις εκδόσεις Ψυχογιός το νέο της ιστορικό/κοινωνικό μυθιστόρημα,με τίτλο ''Άγραφος νόμος''. Ένα βιβλίο φόρος τιμής σε όλες εκείνες τις γυναίκες των παλαιότερων γενιών που ενώ ζούσαν κάτω από τον ασφυκτικό κλοιό της τότε κοινωνίας καί των ανδρών,τολμούν να δηλώσουν τα πρώτα σημάδια αντίστασης σε αυτήν την ομερτά καί καταπίεση που υφίσταντο καί να διεκδικήσουν όσα δικαιούνταν. Κι όλα αυτά μέσα σε ένα ιστορικό πλαίσιο καίριων γεγονότων που σημάδεψαν,με τον έναν,ή,τον άλλο τρόπο,όχι μόνο την χώρα μας,αλλά τον κόσμο ολόκληρο.

    Πιάνοντας για πρώτη φορά το βιβλίο στα χέρια μου,το επεξεργάστηκα με πολλή προσοχή,θέλοντας να δω αν το εξώφυλλο καί ο τίτλος του θα μου έδιναν κάποια στοιχεία για την υπόθεση. Πολλάκις έχω αναφερθεί στην άποψή μου πως αυτά τα δυο δεν πρέπει να τα προσπερνάμε,διότι συγκαλυμμένες,ή μη,σχεδόν πάντα υπάρχουν χρήσιμες πληροφορίες. Φυσικά καί δεν είμαι ειδικός,μα μπορώ να κάνω κάποιες υποθέσεις. Όπως το ότι η στάση της γυναικείας φιγούρας,το συντηρητικό της ντύσιμο,όχι μόνο την τοποθετούν σε συγκεκριμένη παλαιότερη εποχή,αλλά δηλώνουν καί μία υποταγή από την μεριά της,ίσως καί μία ακούσια αποδοχή της προκαθορισμένης από τρίτους μοίρα της. Έπειτα,αυτό το επιβλητικό κόκκινο χρώμα του φόντου,τί μπορεί να δήλωνε; Το αίμα της ''θυσίας'' αυτών των γυναικών στα πρέπει καί στις πεποιθήσεις της εποχής;

   Ακόμη καί ο τίτλος του βιβλίου δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τυχαία επιλογή από την μεριά της συγγραφέως. Όλοι κι όλες έχουμε μάθει να ζούμε,να δραστηριοποιούμαστε,να επιβραβευόμαστε καί να κρινόμαστε από την δικαιοσύνη ως αθώοι/ες,ή,ένοχοι/ες βάσει των νόμων που έχουν γραφτεί καί οφείλουμε όλοι κι όλες να τους σεβόμαστε καί να δεχόμαστε,διότι σε αντίθεση περίπτωση θα επικρατούσε παντού το χάος γύρω μας. Δεν παύουν,όμως,να υπάρχουν κι εκείνοι οι νόμοι που δεν είναι γραμμένοι πάνω σε επίσημα έγγραφα,αλλά χαραγμένοι στο νου των ανθρώπων,που υπήρχαν,υπάρχουν καί θα εξακολουθούν να υφίστανται καί στο μέλλον καί να καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή πολλών ανθρώπων. Άγραφος,λοιπόν,κι ο νόμος που όριζε πως η γυναίκα είναι κατώτερη του άνδρα καί παρέμενε υποτελής σε όποια ανδρική φιγούρα ''κυριαρχούσε'' στην οικογένεια,αλλά καί στον λοιπό κοινωνικό περίγυρο.

    "Μια μικρή επαρχία, όπου κυριαρχούν ο άντρας και η πεθερά. Κορίτσια, που από μικρά ονειρεύονται τον γάμο και εξελίσσονται σε γυναίκες καταπιεσμένες, εξουθενωμένες απ’ τη δουλειά και πικρόχολες. Σ’ αυτή την κοινωνία θα βρεθεί η Αιμιλία, αφήνοντας την πρωτεύουσα το 1937, όταν δέχεται να παντρευτεί τον μουσικό και τραγουδοποιό Δάμο. Στο χωριό του, όπου συμβιώνουν μετά την Ανταλλαγή ντόπιοι και πρόσφυγες, οι κάτοικοι στην πλειοψηφία τους θα την αντιμετωπίσουν με καχυποψία και θα την αποκαλέσουν «η Πρωτευουσιάνα». Εκεί θα γνωρίσει και θα δεθεί με τη Σόνια, τη διάσημη μοδίστρα νυφικών, την προδομένη απ’ τον αρραβωνιαστικό της Κατινούλα, τη νεαρή Αννίτα, που για μια νεανική αμυαλιά υποχρεώνεται να παντρευτεί έναν άντρα που δεν αγαπά, και τη Νίνα, που έχει τα κότσια να ζήσει τη ζωή της όπως θέλει. Είναι μια εβδομάδα παντρεμένη, όταν η φωτιά, που αφάνισε τις αδελφές της στον Πόντο, της καταστρέφει ξανά τη ζωή. Ο Δάμος την εγκαταλείπει στους γονείς του και πηγαίνει στη Σαλονίκη. Ωστόσο, ο πόλεμος που θα έρθει θα αλλάξει τις ζωές όλων τους καταλυτικά και θ’ ανατρέψει πολλά κατεστημένα." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

   Βασισμένη η ιστορία που αποτυπώνεται στις σελίδες του μυθιστορήματος σε ενδελεχή έρευνα της συγγραφέως,μα καί ενισχυμένα όλα τα πρόσωπα από μία τραγικότητα που τα καθιστά,όχι μόνο αγαπητά στο αναγνωστικό κοινό,αλλά καί αληθοφανή,το μόνο σίγουρο είναι πως το βιβλίο διαβάζεται άκοπα με μία ανάσα. Από την στιγμή που η συγγραφέας θέλησε να μιλήσει για την θέση της γυναίκας στην κοινωνία καί τις αντιλήψεις που συνόδευαν αυτήν,όφειλε καί καλά έπραξε,-κατ'εμέ-,να μιλήσει για τα ιστορικά γεγονότα που μεσολάβησαν,επηρέασαν άρδην καί δυσχέραιναν τη ζωή αυτών των γυναικών. Γυναίκες απροστάτευτες που έπρεπε να παλέψουν για να επιβιώσουν καί να διεκδικήσουν όσα αξίζουν καί δικαιούντο παρά τις όποιες προκαταλήψεις εις βάρος τους. Γυναίκες ''οπλισμένες'' με μεγαλείο ψυχής καί υπέρτατης δύναμης. Γυναίκες που συμβιβάστηκαν καί γυναίκες που αποτίναξαν από πάνω τους αυτόν τον ''δεσμό''...

    Λόγος αβίαστος,άφθονο λεξιλόγιο που ενισχύεται από τους τοπικούς ιδιωματισμούς,ρεαλιστικοί διάλογοι,αγωνία,έρωτας,πόνος,αδικία,προσφυγιά,εκμετάλλευση,ανθρώπινες σχέσεις,οικογενειακοί δεσμοί,έντονη δράση,ποικίλα συναισθήματα,πληθώρα εκφραστικών μέσων καί περιγραφικών εικόνων,καθώς καί εις βάθος σκιαγράφηση των χαρακτήρων των ηρώων καί των ηρωϊδων είναι μερικά από τα επιπλέον θετικά στοιχεία του βιβλίου. Ένα βιβλίο που μου άφησε πολύ καλές εντυπώσεις καί σας προτρέπω να το αναζητήσετε κι εσείς!

Καλή ανάγνωση!

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ