Αφιέρωμα: Διαβάζοντας έργα νέων δημιουργών...

Γράφει η Κυριακή Γανίτη(Dominica Amat)

''Αφιέρωμα: Διαβάζοντας έργα νέων δημιουργών..."

Η λογοτεχνία απ'αρχής της γέννησής της είναι ένα ζωντανός ''οργανισμός'' που διαρκώς εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις συνθήκες που επικρατούν γύρω της, καθώς ο κόσμος και οι απαιτήσεις/επιθυμίες του αναγνωστικού κοινού αλλάζουν συνεχώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είναι απαραίτητες αυτές οι τονωτικές ''ενέσεις'' με την προσθήκη -στο πλευρό των ήδη καταξιωμένων δημιουργών- νέων συγγραφέων που έχουν να προσφέρουν αυτόν τον αέρα αναζωογόνησης μέσα από τη φρεσκάδα των καινούργιων τους ιδεών. Γνωρίζετε το πόσο πολύ αγαπώ να ανακαλύπτω πένες νέων δημιουργών, αφού θεωρώ ότι ο καθένας και η καθεμία από εκείνους/ες έρχονται να μας δείξουν μία άλλη πτυχή της λογοτεχνίας μέσα από το εκάστοτε έργο τους. Έργα που προβληματίζουν, κινητοποιούν, αφυπνίζουν, ψυχαγωγούν, διδάσκουν, ένα πάντρεμα μερικών εξ αυτών, ή, και όλα μαζί... Έτσι, σήμερα, ένα νέο αφιέρωμα ήρθε κι αυτήν τη φορά στο επίκεντρο είναι τρία έργα τριών νέων δημιουργών. Ελπίζω να τα βρείτε ενδιαφέροντα. Πάμε να τα γνωρίσουμε μαζί...

''Μοιράζεται τα μήλα της"

Ξεκινώ αυτό το αφιέρωμα με την αναφορά μου στο μυθιστόρημα της συγγραφέως Διαμαντούλας Τριανταφύλλου, με τίτλο ''Μοιράζεται τα μήλα της", το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φυλάτος. Ένα ιδιαίτερο ιστορικό δράμα, όπου μέσα στις σελίδες του προσπαθεί η συγγραφέας να βρει τις ισορροπίες σε ψυχικό, κοινωνικό, πολιτικό, ιστορικό επίπεδο με μία όσο πιο αντικειμενική συναισθηματική -κι όχι μόνο- σκοπιά γίνεται. Ένα μυθιστόρημα, που δεν μπορώ να σας κρύψω ότι ο τίτλος του όχι μόνο μου φάνηκε διφορούμενος, αλλά ένιωθα ότι έκρυβε περισσότερα από τα προφανή, ή, απ'όσα μπορούσα να φανταστώ. Άραγε, ποια ήταν εκείνη που μοιραζόταν τα μήλα της; Και με ποιον; Και κυρίως, τί μπορεί να συμβόλιζαν αυτά τα μήλα; 

''Η Καταρίνα είναι μια έφηβη γεμάτη προσδοκίες για το μέλλον της κι ερωτευμένη με τον Μπίλι. Μια καταστροφική σειρά από κακοτυχίες, στις οποίες ο πόλεμος κι η προδοσία παίζουν κεντρικό ρόλο, την αφήνει σωματικά και ψυχικά τραυματισμένη, και με ένα μικρό κοριτσάκι, την Άννι, στην αγκαλιά.

Η Κάτυ γίνεται φίλη της Έλεν, μιας χήρας που αγαπά τα παιδιά, και ξεκινά να εργάζεται στην οργάνωση ανθρωπιστικής βοήθειας της τελευταίας, σε μια προσπάθεια να ξαναχτίσει τη ζωή της. Ωστόσο, η δίψα της για εκδίκηση δεν της το επιτρέπει, επιτάσσοντάς της να φέρει εις πέρας μια αποστολή. Θα βρει τη λύτρωση; Κι αν ναι, με τι κόστος;" (Από το οπισθόφυλλο)

Η συγγραφέας μοιάζει σαν να μας βάζει κάπως απότομα, στην αρχή, μέσα στην υπόθεση. Σαν να βιάζεται να πει όλα όσα έχει μέσα στο μυαλό και τη σκέψη της. Για να προλάβει. Για να μην τα ξεχάσει... Καθώς, όμως, κυλούν οι σελίδες, δείχνει να βρίσκει το ρυθμό της και ξετυλίγει πάνω στο χαρτί μία ιστορία που κάλλιστα θα μπορούσε να έχει βασιστεί σε πραγματικά γεγονότα. Μία ιστορία που έπρεπε να ειπωθεί ώστε να μπουν κάποια πράγματα στη θέση τους; Να αποκαλυφθεί η όποια αλήθεια, ή, η άλλη μεριά της υπόθεσης; Να υπάρξει μία λύτρωση μέσω της εξιστόρησης της πλοκής; Κάτι απ΄όλ'αυτά, ή, είναι ένας συνδυασμός όλων; Ναι, το ομολογώ. Παρασύρθηκα από τα όσα διάβαζα και το συναίσθημα είχε το πρώτο χέρι κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης. 

Τί έχουμε, λοιπόν, εδώ; Μία ιστορία για μία αθώα έφηβη και μετέπειτα γυναίκα που βρέθηκε μέσα στη δίνη του πολέμου στη χώρα της. Ενός πολέμου άδικου κι απάνθρωπου, που ποτέ εκείνη δεν επιθύμησε. Αντιθέτως, βρέθηκε να πληρώνει τα σφάλματα τρίτων κι όπως κι άλλες γυναίκες της πατρίδας της χρειάστηκε να βιώσει την προδοσία μέσα από την ίδια της την οικογένεια, το φιλικό περιβάλλον, τον έρωτα, τη συμφορά του πολέμου, τις κακουχίες, την απανθρωπιά, τα βασανιστήρια και ό,τι άλλο άσχημο μπορεί να συνεπάγεται μία τέτοια αρρωστημένη κατάσταση. Ποια η θέση της εκδίκησης και των δεύτερων ευκαιριών όταν η λογική φαντάζει να έχει υπερνικηθεί από τον πόνο της ψυχής και του μυαλού; Ποιος/α θα βρεθεί να την κατανοήσει, δικαιολογήσει, ίσως και συγχωρέσει;

Πυκνογραμμένο με μία πειθαρχημένη ''αναρχία'' που, όμως, έβγαζε μία λογική ως προς το σύνολο της ανάγνωσης, το βιβλίο μου άρεσε περισσότερο αναφορικά με την πλοκή παρά με τη γραφή της συγγραφέως, που θεωρώ ότι αν συνεχίσει να εργάζεται πάνω στην εξέλιξή της θα μας προσφέρει ακόμη καλύτερα έργα μελλοντικά. Προς το παρόν τη συγχαίρω για την προσπάθειά της κι αναμένω το επόμενο όταν θα είναι έτοιμη.

''Ακούσια συνενοχή"

Αφιερώματος συνέχεια... και σειρά έχει το μυθιστόρημα της συγγραφέως Κατερίνας Χατζημαρκάκη, με τίτλο ''Ακούσια συνενοχή", το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής και αποτελεί το ντεμπούτο της δημιουργού στον λογοτεχνικό χώρο. Ένα βιβλίο που -για να είμαι απολύτως ειλικρινής μαζί σας- με έκανε να εκφράσω την επιθυμία να το διαβάσω, καθώς ένιωσα να ''αιχμαλωτίζεται'' το βλέμμα μου απ'αυτήν την μυστηριακή και σαν άλλο άκουσμα του άσματος των θρυλικών σειρήνων εικόνα του εξωφύλλου. Άραγε, τί θα συναντούσα μέσα στις σελίδες του βιβλίου; Τί μηνύματα θα μπορούσαν να υπάρχουν πίσω απ'αυτήν; Θα έπρεπε να την αντιμετωπίσω με έναν ρεαλιστικό, ή, πιο μεταφορικό τρόπο; Κι αυτός ο τίτλος... ''Ακούσια συνενοχή''... Σε ποια άτομα αναφερόταν και κυρίως, γύρω από ποια ζητήματα; Και τί θα γινόταν αν αποκαλυπτόταν όλο το παρασκήνιο πίσω από αυτήν την ακούσια συνενοχή;

''Υπάρχουν δυο χωριά κρυμμένα μέσα στις δασωμένες πλαγιές του Ασπροποτάμου Καλαμπάκας. Το ένα, παγιδευμένο μέσα σ’ έναν όρκο σιωπής, αποκόπτοντας τη μικρή του κοινωνία από τον υπόλοιπο κόσμο και σέρνοντας τους κατοίκους του αργά, αλλά σταθερά, στη σήψη και την αποσύνθεση. Το άλλο, εγκαταλελειμμένο. Τα σπίτια του έχουν ρημάξει και έχουν γίνει βορά στην πλούσια χλωρίδα της περιοχής, καθώς οι κισσοί πλέκουν δίχτυα στους τοίχους τους και τα χόρτα φυτρώνουν στις στέγες τους. Οι κάτοικοι αυτού του χωριού το εγκατέλειψαν μέσα σ’ ένα βράδυ, χωρίς ποτέ να πουν στις αρμόδιες αρχές τον λόγο που τους έκανε να το εγκαταλείψουν έτσι ξαφνικά. Δυο κυρίαρχες οικογένειες της περιοχής είναι ενωμένες από την ειμαρμένη, με αγάπη, μίσος και έντονες στιγμές που πέρασαν απαρατήρητες, γιατί δεν μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν την αξία τους τη στιγμή που έπρεπε. Δυο αδελφές ζουν στο ένα από αυτά τα χωριά, βαδίζοντας σε επικίνδυνες ατραπούς. Η Μάρθα, με τη ζήλεια της, να ταΐζει με οργή και θυμό την ψυχή της, μεταμορφώνοντάς τη σε δυνάστη, δολοπλόκο και δολοφόνο, και η Κορίνα, η οποία επιλέγοντας την ανοχή και τη συγκάλυψη των πεπραγμένων της αδελφής της, να αλυσοδένεται με την κατάρα της ΑΚΟΥΣΙΑΣ ΣΥΝΕΝΟΧΗΣ. Γύρω από αυτά τα χωριά, τους κατοίκους τους, τις δυο οικογένειες και τις δυο αδελφές, περιφέρονται ακαθόριστες μορφές, οι οποίες κάποιες φορές διαγράφονται προσπαθώντας ν’ αποκτήσουν σχήμα και άλλες εξαφανίζονται. Είναι φάσματα αδικημένων ψυχών που γυρεύουν δικαιοσύνη και εκδίκηση. Άραγε, οι νεκροί εκδικούνται;" (Από το οπισθόφυλλο)

Όλοι κι όλες, είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο βαθμό, εκουσίως ή ακουσίως, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, έχουμε βρεθεί σε μία θέση που μας αναγκάζει -εντός κι εκτός εισαγωγικών- να δεχθούμε να συναινέσουμε στην απόκρυψη της αλήθειας και των όποιων μυστικών συντροφεύουν εκείνη, όχι απαραιτήτως για δόλιους σκοπούς, μα για να διατηρηθούν οι όποιες εύθραυστες ισορροπίες στην καθημερινότητα και στις σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων ανθρώπων. Το αν συμφωνώ με αυτό, ή, όχι, είναι κάτι που δεν μπορώ να σας πω με σιγουριά. Ναι, τίθεται ζήτημα ηθικών κανόνων, αλλά και πάλι μιλάμε για πολύ λεπτά ζητήματα που μπορεί να έχουν έως και καταστροφικές συνέπειες. Οπότε, από τη στιγμή που δεν έχω βρεθεί σε ανάλογη θέση με αυτήν των προσώπων της ιστορίας, θα μου επιτρέψετε να κρατήσω μία πιο ουδέτερη ( ; ) στάση προς όλα αυτά. Δίχως να μοιράζω, αφειδώς, συγχωροχάρτια, μα ούτε και να κρίνω τόσο κάθετα κι απόλυτα χωρίς δεύτερες σκέψεις, ή, την όποια δόση αμφιβολίας.

Η συγγραφέας φαίνεται ότι έχει κατά νου μία ιστορία πολυεπίπεδη, οπότε θα χρειαζόταν και τον ανάλογο αριθμό προσώπων, μέσα σε αυτήν, ώστε να μπορέσει να της δώσει ζωή και να μεταφερθούν στο αναγνωστικό κοινό όλες οι σκέψεις και προβληματισμοί της. Γι'αυτό, λοιπόν, ξεκινώντας την ανάγνωση του βιβλίου και προτού καν να ''βυθιστούμε'' στην ιστορία του, μας παραθέτει έναν κατατοπιστικό κι αναλυτικό κατάλογο με τα ονόματα και τους όποιους συγγενικούς, ή μη, δεσμούς των προσώπων που θα ''συναντήσουμε'' κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης. Εγώ έτρεξα αρκετές φορές πίσω σε αυτόν, όταν ένιωθα ότι κάπως ''χανόμουν'', οπότε τον βρήκα πολύ βοηθητικό. Γιατί ''χάθηκα''; Διότι, η ιστορία είναι πολύ γεμάτη και για να χωρέσουν και να ειπωθούν όλα υπήρχαν κάποια σημεία όπου ιστορίες έμοιαζαν σαν να ''ξεπετάγονταν'' για να μπουν κι αυτές στο κάδρο που θα συνέθετε όλη την τελική εικόνα της πλοκής. Μία πλοκή που μοιάζει σαν να έχει βγει από την αληθινή ζωή με τις όποιες δόσεις μυθοπλασίας που εντείνουν το δραματικό στοιχείο...

Έρωτας, αντιζηλίες, οικογενειακοί δεσμοί, παρανομίες, ελπίδα, συγχώρεση, φόβος και προδοσία είναι μερικά από τα στοιχεία που πραγματεύεται η παρούσα ιστορία. Μία ιστορία με αυθεντικότητα χαρακτήρων και γεγονότων που ξέρει να παντρεύει αρμονικά τον ρεαλισμό με τις μικρές και σωστές δόσεις μεταφυσικού στοιχείου...

''Το Άρωμα του θανάτου"

Και για το ''κλείσιμο'' του αφιερώματος επέλεξα ένα βιβλίο που ανήκει στο είδος της φαντασίας και φλερτάρει με εκείνο του τρόμου σε έναν χορό των αισθήσεων και των παραισθήσεων, όπου η ζωή και ο θάνατος, το φως και το σκοτάδι, καθώς και το καλό και το κακό μοιάζουν σαν ζευγάρια αντίθετα μεταξύ τους, μα τόσο πολύ αλληλένδετα που το ένα δεν μπορεί να υπάρξει δίχως την παρουσία του άλλου... Ο λόγος για το πρώτο μυθιστόρημα της συγγραφέως Ελευθερίας Γιαννακοπούλου, με τίτλο ''Το Άρωμα του θανάτου", το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή.

Είναι γνωστή σε όλους κι όλες η ''αναγνωστική'' μου αδυναμία προς το είδος της φαντασίας και του τρόμου. Θεωρώ ότι μας επιτρέπουν να ''αγγίζουμε'' μερικά από τα απόκρυφα της ψυχής και του νου μας. Εκείνα που δεν τολμάμε να αντικρίσουμε με λογική, μα μόνο με τρόπο έξω από την πραγματικότητα και τους όποιους νόμους και κανόνες που ''υποκύπτουν'' στο κοινώς αποδεκτό σωστό και ηθικό. Ή μήπως γοητευόμαστε απ'αυτά ένεκα της όποιας θνητής μας φύσης και της ελεύθερης επιλογής μεταξύ του καλού και του κακού βάσει της οποίας έχουμε γεννηθεί και πορευόμαστε στη ζωή μας; Καλό, ή, κακό; Ποιο από τα δύο θα επικρατήσει μέσα μας; Διότι, όπως και να το κάνουμε, δε γίνεται να υπάρχει ισορροπία μεταξύ των δύο... Κάποιο πρέπει, πάντα, να υπερβαίνει του άλλου...

''Στο Παρίσι του 1984, η νεαρή Ιζαμπέλα Μπερνάρντ ζει στη σκιά της καταπιεστικής οικογένειάς της. Όταν την στέλνουν να σπουδάσει στην ακαδημία Νόρθρεντ, στην επαρχία της Προβηγκίας, ανακαλύπτει έναν κόσμο γεμάτο μυστικά. Ανάμεσα στα αινιγματικά αγάλματα της αυλής που ζωντανεύουν τα βράδια, το μόνο που την προστατεύει από τις δυνάμεις τους είναι ένα μενταγιόν ⎼ο απόκρυφος πυρήνας όσων την περιβάλλουν⎼. Η μυστηριώδης Κάρμεν Φερέ, διευθύντρια της ακαδημίας, την παρακολουθεί με αδιευκρίνιστες προθέσεις και ο Χένρι, ένα αγόρι με αγγελικό πρόσωπο προσπαθεί να την προειδοποιήσει για τους κινδύνους που διατρέχει. Τελικά παρασύρεται από τον Πίτερ, έναν γοητευτικό συμφοιτητή της, σε έναν χορό ηθικών διλημμάτων και αμαρτιών. Η Μπέλα καλείται να αναμετρηθεί με τη μετάνοια και τις συνέπειες των επιλογών της, ενώ θα έρθει αντιμέτωπη με το τίμημα της μοίρας που κυνηγά κάθε σπιθαμή της ψυχής της." (Από το οπισθόφυλλο)

Η συγγραφέας επιλέγει ένα μυστηριακό κι ερεβώδες σκηνικό από την αρχή, κιόλας, της ''μύησής'' μας στον κόσμο της ιστορίας. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση σε συνδυασμό με την εσκεμμένη επιλογή σύντομων και ρεαλιστικών διαλόγων μοιάζει σαν να μας ''ανοίγει'' ένα παράθυρο που κοιτά όχι μόνο προς στην υπόθεση του βιβλίου, αλλά και στο μυαλό και στην ψυχή της κεντρικής ηρωϊδας. Τί γίνεται, όμως, με τα υπόλοιπα πρόσωπα; Ίσως εδώ θα χρειαζόταν να δοθεί λίγο παραπάνω χρόνος και σε δευτερεύοντα πρόσωπα της πλοκής. Βέβαια, αυτό είναι κάτι το υποκειμενικό κι επαφίεται στις προτιμήσεις του/της εκάστοτε αναγνώστη/στριας. Και πάλι, αυτό δε στάθηκε τροχοπέδη για να συνεχίσω την ανάγνωση. Με διακατείχε η περιέργεια να μάθω περισσότερα γι'αυτό το άρωμα του θανάτου...

Μα έχει άρωμα ο θάνατος; Κι αν ναι, είναι αποκρουστικό, ή, τόσο δελεαστικό και ακαταμάχητο για την όσφρησή μας τόσο σε πνευματικό/ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο;

Σε γενικότερο πλαίσιο, η ανάγνωση του βιβλίου δεν είναι κουραστική και οι σελίδες κυλούν ομαλά, αν και θεωρώ ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποια σημεία βελτίωσης, με δεδομένο πάντα ότι μιλάμε για ένα πρωτόλειο δείγμα γραφής, οπότε μπορούμε να είμαστε πιο επιεικείς. Ναι, λείπουν λεπτομέρειες και κάποιες συνδετικές ''γέφυρες'' σε κάποια σημεία της εξιστόρησης με αποτέλεσμα να θεωρώ ότι το βιβλίο κάπως ''τρέχει'' για να ''καλύψει'' καίρια στοιχεία οδηγώντας μας ουσιαστικά σε ένα τέλος -για κάποιους/ες- αναμενόμενο -για μένα από την άλλη- ιδανικό ως προς το γενικότερο ύφος της πλοκής, αλλά παρ'όλ'αυτά εκείνες (οι λεπτομέρειες) θα μας έδιναν πιο ολοκληρωμένη την κατά τ'άλλα πολύ ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη ιστορία που έπλασε η συγγραφέας. 

Στο ερώτημα του αν μελλοντικά θα αναζητούσα να διαβάσω κι άλλα έργα της συγγραφέως, η απάντηση είναι ένα ηχηρό ''ναι''. Βέβαια, αυτό θα σήμαινε μία πιθανή κι ευχάριστα αποδεκτή εξέλιξη της δημιουργού. Ναι, πάντα θα στηρίζω πένες νέων συγγραφέων και σας προτρέπω να κάνετε το ίδιο.

Αναζητήστε τα! Καλή ανάγνωση.

Υ.Γ. Αναφορικά με το βιβλίο ''Μοιράζεται τα μήλα της'' να σας πω ότι το πρωτότυπο έργο ήταν γραμμένο στην αγγλική γλώσσα ''Sharing her apples" και τη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα έχει επιμεληθεί η κυρία Άλκηστη Μόνα.